Korte Mededeelingen.
[Febr. 1913.
uit bleek, dat hij zich nog altijd in alle opzichten aansprakelijk ge
voelde voor het verlies van een regimentsvaandel in den Satsuma-
opstand (1877); het schijnt, dat hij reeds toen „harakiri" heeft
willen plegen, doch dat de thans overleden Keizer zulks tijdig ver
hinderd heeft door hem te bevelen, het althans gedurende zijn leven
niet te doen. Er zijn echter ook papieren nagelaten, waarvan de in
houd niet bekend gemaakt is, bijv. een brief aan den Generaal-Majoor
Tanaka, Chef van de afdeeling .krijgsdienst" van het Ministerie van
Oorlog. En daar hij zijn afkeer van de weelderige levenswijze van
de Japansche hoogere standen meermalen luide uitsprak en er dik
wijls op gewezen heeft, dat een groote oorlog alleen niet voldoende
is om een staat werkelijk groot te maken een indirect verwijt aan
een zeer machtige groep onder de Japansche staatslieden terwijl de
vele intriges aan het hof onmiddellijk na den dood van den vorigen
Keizer den eerlijken en trouwen Nogi uitermate geërgerd moeten
hebben, is het begrijpelijk, dat velen aan een „zelfmoord uit protest"
(2) denken.
Hoe het ook zij, het volk vereert Nogi als het toonbeeld van den idea
len samurai en niemand minder dan de Vice-Minister van Onder
wijs stelt hem aan ieder ten voorbeeld. Men heeft dan ook met groote
voldoening kennis genomen van de over het algemeen sympathieke
wijze, waarop de dubbele zelfmoord in de buitenlandsche pers be
sproken is (3).
Ongetwijfeld zal bij het theoretische onderricht ook de figuur van
Nogi ter sprake gebracht worden om den manschappen de oud-
Japansche krijgsmansdeugden te verklaren en aan te prijzen. De
geest van het leger kan er niet anders dan bij winnen.
ODer de uitbreiding nan het leger.
Reeds vroeger werd gewezen op den moeilijken toestand, waarin
het kabinet tengevolge van het drijven van Yamagata en de zijnen
naar legeruitbreiding gekomen was (4j. Met het naderen van den
tijd, waarin de ontwerp-begrooting voor het volgende jaar opge
maakt wordt, werd de spanning omtrent de plannen van de regeering,
of, beter gezegd, omtrent den uitslag van het overleg tusschen het
kabinet en de zg. militaire partij, grooter. De pers sprak zich over
het algemeen tegen de voorgenomen legeruitbreiding uit; zelfs de
„Japan Times" verwachtte in een hoofdartikel van den 12den Septem-
1) Hoewel een zuiver Japanseli woord, wordt deze uitdrukking in Japan
weinig gebruikt; men bezigt meestal liet uit het Chineesch afgeleide „sep-
puku."
2) De vrijwillige zelfmoord werd in Japan van oudsher gepleegd, om aan
buitengewone moeilijkheden te ontkomen, om den overleden meester in den
dood te volgen en uit protest tegen handelingen van den meester, indien alle
andere middelen vruchteloos bleken.
3) Het is zeer goed mogelijk, dat het op blz 1 genoemde artikel in de „Ja
pan Times" alleen voor het buitenland geschreven is; men kende toen de uit
latingen der buitenlandsche pers nog niet.
4) I- M. T. 1912 Afl. 12 blz. 1228.
187
