Korte (Dededeelingen.
3cmaansch Door het Beger.
door D. Dan Binloopen habbertoa.
III.
724
Gegoenemané sepijoenkaro wong Gesprek van een spion meteen
désü (tjandaqé kfttjê, 638). boertje (vervolg van pag.638).
Sepijoen: Inggih toewan!
Lo kakang, ketemoe nil kéné, niki
woe king poendi?
Wong désa: King negara. Meng-
ké ta, koela niki koq aoepé, samang
nikoe sinten?
Spion. Goed meneer!
Zoo makker, dat ik je hier moet
aantreffen! waar kom je nu vandaan?
Boertje. Uit de stad. Neem mij
niet kwalijk, maar ik herinner mij
u niet, wie bent u toch wel?
Het woord kakangdat hier met „makker" is weergegeven, duidt
eigenlijk een familie betrekking aan, en wel die van „ouderen
broeder". Hen is in het Javaansch n. 1. gewoon om, evenals dit
bijv. in de Transvaal gebeurt, zijn medemensch als een familielid
te betiteleD. Ten aanzien van Europeanen durft men dit echter
niet te doen, omdat deze het omgekeerd ook nalaten. Van daar
dat het woord 'loeivan evenaast Ndtiril (uit Benddrd, Vg'. Sanskreta
bhundara en bhündfigara „schatkamer, warenhuis" en bhmidari=
„magazijnmeester, thesaurier", Ihandapati „koopman", i) de al-
algemeene titel voor Hollanders en andere Europeanen is geworden.
Slechts ten opzichte van Hollanders, welke „en amitié" worden
genomen, laat men deze houding varen, en worden de met het oog
op leeftijd, rangverschil enz. passende verwantschapsnamen inge
voerd. Bij het toespreken met Krama-inggil-woorden is het gewone
beleefdheidswoord tusschen Europeanen en Inlanders saoeddra (skr.
sodara uit sa -j- ndara „uit eenzelfden schoot geboren", vgl.
met udara „buik" het Lat. uterus buik, baarmoeder), dat dus
eigenlijk „broeder" beteekent, doch algemeen als „vriend" wordt
opgevat. Het Maleische soedara is uit sodara verbasterd. Ten
aanzien van Chineezen wordt meest het uit Arabisch overgenomen
sobat (van ahiba „vergezellen".roehbat maatschap, gezelschap,
rahabat gezel, vriend, discipel) gebezigd. Het is een eigenaar-
1) De naam van het eilandje Banda zal wel aan de Hindhoe's te danken
zijn, en aan dit woord bhanda zijn ontleend, daar liet een oude stapelplaats
van artikelen uit Samoedrïtnta Indonesië, 't land „aan 't einde van den
Oceaan") was.
