Aan den andereu kant schaadt overdrijving ook en verdient
daarom een dolzinnig uitgevoerde aanval, een blind offensief,
eveneens afkeuring.
Noch het een dus, noch het ander; een juiste middenweg
tusschen het lijdelijke defensief en het blinde offensief, eene
juiste combinatie van aanval en verdediging zal blijken het
ware te zijn, of zooals een schrijver in de „Spectateur militaire"
van 1 Februari 1913 het uitdrukte:
la masse principale, sur le point principal, fera,
c'est entendu, de l'offensive et de l'offensive énergique, ra-
pide, brutale. Mais on aura le plus souvent intérèt a faire, a
cöté sur des points secondaires, avec des forces moindres et
au bénéfice de Taction générale, de la defensive pure et même
du combat en retraite.
Napoléon a employé ces trois formes de combat.
Et Ton s'accorde généralement a reconnaitre que ce n'était
pas le premier venu."
Een gevolg van de verkeerde grondgedachte, als zou een
defensieve geest synoniem zijn met de verdediging, is een
zekere afkeer voor de laatste, en daarmede voor alles wat tot
het gebied der veldversterkingskunst behoort.
"Voor menigeen schijnt het betrekken van eene loopgraaf zelfs
niet vereenigbaar te zijn met de offensieve gedachte, die ten
grondslag moet liggen aan iedere overwinning, waarbij men
dan evenwel schijnt te vergeten, dat die verdedigende houding
slechts, of liever juist het middel kan zijn, om elders met des
te meer succes tot den aanval te kunnen overgaan.
Een gevecht op eenigszins grootere schaal is eigenlijk niets
anders dan eene aaneenschakeling van kleinere gevechtsepi
soden, waarbij de beide partijen, al naar gelang der gevechts
omstandigheden nu eens aanvallend, dan weer verdedigend
optreden.
Op ieder gedeelte van het gevechtsveld en op ieder ge
vechtsmoment is in normale omstandigheden, nu eenmaal
één der strijdende partijen aanvaller en de andere verde-
diger.
1118
Oct. 1913.] EENIgE BESCHOUWINGEN OVER DE
