w
De militair-Politieke toestand nan
3apan in 1913.
fllgemeene Beschouwingen.
De gebeurtenissen, welke het jaar 1913 voor Japan eene bijzon-
zondere beteekenis geven, zijn de kabinetswisseling en de daarmede
in verband staande rustverstoringen in bijna alle groote steden in
Februari, de afkondiging van eene wet, welke landbezit in Californië
onmogelijk maakt voor ingezetenen, die niet tot Amerikaansch burger
genaturaliseerd kunnen worden en de onlusten in het Yang tse-gebied.
Den 2den December 1912 had de toenmalige ministerpresident,
Markies Saionji, den Keizer het ontslag van het geheele kabinet
aangeboden wegens ernstig verschil van meening met den minister
van oorlog, Luitenant-Generaal Baron Uyehara, over de door dezen
verlangde legeruitbreiding. Eerst den 17den d.a.v. werd de crisis
opgelost door de benoeming van Prins Katsura tot ministerpresident,
die den Luitenant-Generaal Baron Kigoshi als minister van oorlog
in zijn kabinet opnam, terwijl admiraal Baron Saito, na eene aan
vankelijke weigering, op persoonlijk bevel van den Keizer de por
tefeuille van marine behield.
Hoewel Katsura de plannen van zijn voorganger om door hervor
ming tot bezuiniging en alzoo tot verlichting van den belastingdruk
te geraken, in zelfs grooteren omvang overgenomen had en uitdruk
kelijk verklaard had geen gelden voor nieuwe divisiën op de begroo
ting voor het komende jaar te zullen aanvragen, had men over het
algemeen geen vertrouwen in een kabinet, dat uit aanhangers van
den Choshuclan voortgekomen was; men verwachtte het tegendeel
van hetgeen de nieuwe ministerpresident beloofde, en de Seiyukai,
welke de meerderheid in de kamer van afgevaardigden bezat en der
halve een zuiver parlementair kabinet verlangde, wist de vooringe
nomenheid van het groote publiek tegen het derde kabinet-Katsura
op handige wijze ten eigen bate aan te wenden. Reeds in de eerste
dagen van Januari heerschte eene zekere onrust, die niet bedaarde,
toen Katsura den 18den van die maad den rijksdag verzocht zijne
zittingen te beginnen op den 5den Februari in plaats van, zooals
gewoonlijk, op den 21sten Januari, omdat hij wegens gebrek aan
232
^7
