[April. 1614,
Om een denkbeeld te geven, wat er met de kinderen gedaan wordt,
vermeen ik het beste te doen om te verwijzen naar de werkroosters
voor de 3 klassen, waarin we een school verdeeld hebben. (Zie
bijlage 1. II en III).
Tevoren was er niets. De kinderen vagabondeerden rond, moeders
en kampementspersoneel tot last, in-vuil natuurlijk, waar de koken
de moeder niet kan toezien op alles tegelijk.
Dus de eerste beginselen van reinheid, schoone kleertjes, handen,
gezicht en neusjes moesten worden ingeprent. Dat gelukte wonder
vlug, toen eenmaal de schroom wat overwonnen was en de eenigs-
zins wantrouwende moedertjes zagen, dat de kinderen goed bezorgd
waren.
Toen kwam het loopen op rijen, geleerd langs touwen, omdat de
kinderen, uit den aard speelsch, en ongewoon aan gehoorzamen,
even hard wegliepen, als de zorgzame secondant ze op hun plaats
had gezet.
Langzaam konden eenvoudige spelletjes worden beoefend, en voor
al bij de Amboineezen en Menadoneezen zingen.
Het is wonderlijk, hoe snel die versjes leeren en een zang-wijs,
liefst natuurlijk Hollandsch. Nu hebben we op dat gebied wel een
voudige liedjes, doch voor het begin en voor de allerkleinsten wer
den nog eenvoudiger versjes, half Maleisch met enkele Nederlansche
woorden gemaakt, en die hadden succès.
Geleidelijk groeit het begrip orde en netheid, en nu gaat het om
de gevormde kern met reuzenschreden vooruit.
Toen de school, die ik hier op het oog heb, 110 a 120 kinderen
begon te tellen, was splitsing noodzakelijk en tevens werden de
allerkleinsten teruggezonden. De moeders begrepen zoo den goeden
invloed van de school en stelden er zooveel vertrouwen in, dat
peuzels van even 2 jaar al werden gebracht, 't Was dan ook een
uitkomst, want nu kon ze eerst wat voor zich zelf doen of naar de
pasar gaan zonder die dreinende kinderen om zich heen.
En de leermiddelen?
Dank zij eenige liefdegaven kon er iets worden aangeschaft.
In de eerste plaats een speeltuin nabij de school; dat viel zoo
uit met een stukje beschikbaren grond en kostte dus niets. Dan
een groote zandbak. Daarmede hielp de ^Pl. Geniedienst. Een groote
doos met zandvormen daarbij en alles is aan het werk. Een paar
329
