Hygiënische Maatregelen in het Japansche Leger. [Mei 1914.
b. Het land is goed bevolkt, waardoor, als regel, de gelegenheid
bestond de troepen in de huizen der talrijke steden en dorpen
onderdak te brengen. Slechts bij uitzondering werd in de open
lucht gebivakkeerd of gekampeerd.
c. De langzaamheid in de actie der Japansche legers is mede een-
faktor geweest, die den gezondheidstoestand der troepen zeer
ten goede is gekomen; over het algemeen heeft de veldtocht
zelden zware lichamelijke inspanning geeischt; geforceerde mar-
schen zijn niet dan bij uitzondering noodig geweest. Na gewon
nen veldslagen, waarvan de duur van 4 tot 12 dagen varieerde,
werd nooit tot die krachtige vervolging overgegaan, die, zooals
de krijgsgeschiedenis leert, zoowel de troepen van den over
winnaar als die van den overwonnene in een toestand van
uitputting brengen. Dientengevolge kwam oververmoeidheid
slechts zelden voor, terwijl goede verpleging en legering steeds
beter verzekerd konden zijn dan bij oorlogen, waarbij het moment
der beweging meer op den voorgrond trad. De invloed van
physieke en moreele overwerking te zamen met dien van on
voldoende verpleging op het ontstaan van legerziekten is alge
meen bekend. Het leger, dat de meeste zieken had en waar
het sterftecijfer het hoogst opliep, was het 3de Leger Nogi, dat,
na zich eerst bij de belegering van Port-Arthur groote inspanning
te hebben getroost, in den slag bij Moekden, bij de omtrekking
van den Russischen rechtervleugel, eenige zware marschdagen
moest doormaken (120 K. M. in 4 dagen).
d. Ook moet nog als een voordeelige factor meegerekend wor
den de omstandigheid, dat de Japanners, van huis uit, de gewoon
te hebben, hunne dranken zoo heet mogelijk te drinken, wat te
velde ongetwijfeld een uiterst gunstigen invloed moet hebben
uitgeoefend op het voorkomen van sommige bacterieele ziekten.
Het gebruik van gekookt water te velde stuitte dientengevolge
nooit op het geringste bezwaar, te minder daar de bewoners van
Mandsjoerije, hoe weinig hygiënisch zij overigens ook mogen zijn,
eveneens gewoon zijn hun drinkwater te koken.
e. Tegenover deze gunstige factoren stond het feit, dat er een
gevaar voor den gezondheidstoestand in de Japansche Legers
schuilde in den staat van verregaande vervuiling, waarin zich de
dorpen en steden op het oorlogstooneel bevonden en die daarom
405
