steeds centra van uitbrekende epidemieën dreigden te worden.
Juist tegenover dit gevaar toonden de Japanners een goed besef
der hygiëne te hebben. Door samenwerking tusschen genees
kundigen dienst en de troepenaanvoerders, en daarin gesteund
door den zin voor reinheid van den soldaat, bovendien door het
treffen van rigoureuze dwangmaatregelen tegenover de Chinee-
sche bevolking, wist men stelselmatig die gevaren te bezweren.
„En somme" zegt Matignon „en Mandchourie, en dehors des
„périodes accidentelles de marches et de batailles, les hommes
„vivaient comme ils l'auraient fait au Japon, mais dans des con
ditions plus avantageuses de nourriture, et surtout de ciimat".
Beschouwt men in het kort deze factoren, zooals zij zich
kunnen voordoen bij militaire operatiën in Nederlandsch-Indië,
dan leidt dit tot de volgende opmerkingen:
Voor zoover de actie zich afspeelt in de vlakte, oefent het
klimaat een afmattenden invloed uit. De immer voortdurende
warmte, te drukkender door den zeer hoogen vochtigheidstoe
stand van de lucht, de uiterst geringe afkoeling bij nacht, eischen
veel van het physiek der ageerende troepen, leiden al spoedig tot
afmatting en uitputting. De warme, vochtige lucht bevordert
bederf en rottingsprocessen; alle omstandigheden dragen er toe
bij een eenmaal genestelde infectie snel te verbreiden. In de koe
lere bergstreken, waar de lucht ook droger is, zijn de omstan
digheden echter veel gunstiger. Een groot deel van het jaar,
gemiddeld ongeveer de helft, wordt in beslag genomen door den
regentijd, zij het dan ook, dat die periode voor de onderschei
dene deelen van Indië verschillend is. Dat de invloed van het
tropische regenseizoen op militaire operatiën een stokkende is
die indirect schadelijk werkt op den gezondheidstoestand der
ageerende troepen, is te overbekend, dan dat er hier verder over
behoeft te worden uitgeweid,
ft'. Bij optreden tegen den I. V., op de Buitenbezittingen, zal het
terrein der operatiën, als regel, schaars bevolkt zijn; door klei
nere afdeelingen worden veelvuldig boschbivaks betrokken, ter
wijl overigens barakkenbouw, al of niet als aanvulling van be
staande woningen, dikwijls noodig zal zijn voor bivaks, die voor
langeren tijd moeten dienen. Java, het tooneel van den strijd
tegen den B. V., is over het algemeen zeer dicht bevolkt. In den
406
Mei 1914.] GEDURENDE DEN RUSSISCH-JAPANSCHEN OORLOG.
