ander om herhalingen te voorkomen van hetgeen bij vorige expe-
ditiën is gebeurd, zooals blijkt uit ondervolgend citaat:
De tocht was vol misère, het was drukkend warm en
nergens was onderweg een druppel water te vinden. De minder
getrainde militairen van het 8ste Bataljon bleven doodvermoeid en
smachtende van dorst in grooten getale achter. Men beweerde
zelfs, dat die militairen hun dorst op 't laatst leschten met urine!"
(Verslag omtrent den Geneeskundigen Dienst bij de expeditie naar
Zuid-Celebes, Extra bijlage Indisch Militair Tijdschrift No: 21 blad
zijde 131).
Door het gereede gebruik van gekookt water was, zooals reeds
gezegd, de filterquestie bij het Japansche Leger van minder gewicht.
Eerst in een later stadium van den oorlog zijn filters gebezigd.
Wel is reeds dadelijk veel gebruik gemaakt van instrumenten om
het water te klaren, terwijl Chamberlans- en Berkenfeld-fiiters maar
heel weinig zijn toegepast wegens hunne geringe capaciteit, breek
baarheid en hooge prijzen. Een filtersoort van Japansch maaksel
n. 1. de filter Ishitzi werd later veel gebruikt. Deze filter werkt
tegelijk mechanisch en chemisch; de capaciteit is zeer groot n. 1.
200 L. in 13 minuten. Zij verschaft helder water, zonder bijzonderen
smaak, dat alleen eenigszins zuur ruikt; vrijwel alle bacteriën schijnen
na filtreering gedood te zijn. Het toestel is sterk, weinig omvangrijk,
gemakkelijk te behandelen en weinig kostbaar. Of deze Ishitzi-
filter de voorkeur verdient boven onzen filterwagen staat echter
te bezien.
Kleeding.
Van de Japansche zomerkleeding valt voor ons op hygiënisch
gebied niets meer te leeren. De bovenkleeding bestond uit jas en
broek van kaki-drillen slobkousen of puttees; de onderkleeding uit
hemd, buikband en onderbroek van katoen-flanel. Wanneer nu ook
de verstrekking van de nieuwe onderkleeding (tricot, twist) algemeen
plaats heeft en als er partij wordt getrokken van de opmerkingen
van de troepenofficieren daaromtrent, dan kan worden gezegd, dat
het Nederlandsch-Indisch Leger, uit hygiënisch oogpunt, geen betere
veldkleeding verlangen kan.
Ook wat hoofddeksel aangaat (bamboehoed, kwartiermuts) is het
Indisch Leger tegenwoordig behoorlijk uitgerust en behoeft niet
meer in de leer te gaan bij de Japanners.
416
Mei 1914.] GEDURENDE DEN RuSSISCH-jAPANSCHEN OORLOG.
