Hygiënische Maatregelen in het Japansche Leger [Mei 1914:
individueele hygiëne, ook aan elk militair in het Nederlandsch-
Indische Leger een dergelijk voorschrift uit te reiken, maar dan pasklaar
gemaakt voor Nederlandsch-Indische toestanden en omstandigheden.
Die handleiding moet kort, duidelijk en eenvoudig zijn en toch
alles bevatten, wat de man in dit opzicht weten moet; juiste redactie
en woordenkeus is hier een hoofdzaak; de inhoud moet den man
treffen en overtuigen. Daarom, een Nederlandsche handleiding voor
de Europeanen, een Maleisch voorschrift voor de Amboineezen
waarbij het volstrekt niet noodig is, dat het een woordelijke ver
taling van den Nederlandschen tekst bevat, integendeel, de hoofdzaak
moet zijn, dat het voorschrift de hygiënische begrippen duidelijk
aan den man voorlegt zoo ook een Javaansche handleiding voor
de Javanen, een Soendaneesche voor de Soendaneezen en een
Madoereesche voor de Madoereezen. Dit zal het eenige voorschrift
zijn, dat in het bezit van den man zelf is en dat moet ni. i. ge
schreven zijn in de taal, die hij sprak, toen hij in dienst trad, in
de taal, waarin hij nog steeds denkt. Slechts dan zal het op den
man inwerken. Tegenover de opmerking, dat analphabeten geen nut
zouden hebben van het bezit van het voorschrift, kan het feit ge
steld worden, dat onder de Europeanen en Amboineezen zoo goed
als geen analphabeten voorkomen, (Europeanen, die niet lezen en
schrijven kunnen, moeten daarin op de korpsschool onderwijs ont
vangen,) terwijl ook een belangrijk deel der inlanders lezen en
schrijven kan; althans op elke compagnie zijn tal van inlanders,
die wel dien graad van ontwikkeling bezitten en die zullen onge
twijfeld de minder ontwikkelde kameraden uit de handleiding voor
lezen. Bovendien, door het zich steeds uitbreidend aantal scholen
voor inlanders op Java, zullen de analphabeten langzamerhand steeds
zeldzamer in het leger worden.
Reeds dadelijk, bij het Depot-Bataljon moet men zijne handleiding
met den man bespreken, telkens en telkens weer; juist in dien
eersten tijd van opleiding moet de grootste aandacht besteed wor
den, in de kazerne en bij de oefeningen, aan zijne hygiënische
vorming. Discipline, het goede voorbeeld van meerderen, voor
lichting en veelvuldig onderricht zal bij de Veld-Bataljons de rest
doen. Dan zal men het recht hebben te veronderstellen, dat de
man te velde, als het ware automatisch, volgens de beginselen der
hygiëne zal te werk gaan. Ik ben er mij volkomen van bewust,
40 i
