Boekbeoordeeling. [Juli 1914.
idem in de Straat tusschen Lombok en Soembawa en voortzet
ting van de leger-uitbreiding;
4e. Makassar inrichten tot steunpunt voorde vloot en Straat Laoet
als torpedo-steunpunt;
5e. Fort bij Priok en verdere leger-uitbreiding.
Excusez du peu! Hoe moeten we dat alles betalen? Leenen, zegt
de Schr. Alsof eene leening niet afbetaald behoeft te worden en
jaarlijks aan rente het noodige kost. Buitendien, waar haalt de Schr.
die zekerheid vandaan, dat lndië geldschieters zal vinden? Ik meen,
dat bij voorloopige besprekingen van eventueele leeningsplannen
gebleken is, dat de haute finance leeningen ten laste van Ned.-Indië
niet zeer begeerlijk acht.
Buitendien treft in het stelsel van den Schr., dat hij, niettegen
staande uit het verdere gedeelte van de brochure blijkt, dat de vloot
in sterkte lang niet die van waarschijnlijke tegenstanders zal even
aren, toch zooveel geld wil besteden aan doode weermiddelen te
land. Het standpunt van, wat men zou kunnen noemen met een aan
de Engelsche politiek uit den tijd van de parlementswet ontleenden
term, de whole hoggers op defensie-gebied, is tenminste logischer.
Zij zeggen: er is niet genoeg geld om al het gewenschte te verkrijgen,
daarom alles zooveel mogelijk beschikbaar stellen ten bate van het
eerst noodige, de vloot en één enkele vlootbasis. Dit standpunt, ook
maar niet geheel zonder afdwalingen, door de S. C. ingenomen, is
verklaarbaar; dat van den Schr. is het, mij althans, niet.—
Acht ik om deze redenen den opzet van de brochure weinig geluk
kig, de daarop gebaseerde verdere redeneering onttrekt zich hierdoor
grootendeels aan vruchtbare discussie, niettegenstaande de Schr.
over onderdeelen herhaaldelijk zeer juiste, dan wel interessante
opmerkingen maakt.
Hij geeft voor de vlootbasis de voorkeur aan de Zutfen-eilanden;
van zijne meening, dat de voorsteller van deze basis zich niet geheel
bewust was van de strategische voordeelen er aan verbonden, zal
de Schr. na lezing van het artikel van Generaal De Greve in dit
tijdschrift vermoedelijk wel bekeerd zijn.
Schr. verklaart dan vervolgens, dat èn S. C. en de redactie van
het Marineblad zich blind gestaard hebben op het algemeene meester
schap ter zee in onzen archipel, terwijl het gedeeld meesterschap
ter zee juist in de geschiedenis der volkeren zoo'n belangrijke rol
speelt Ook een gedeeld meesterschap in de eigen wateren, zou ik
willen vragen?
Maar, buitendien, als we met een gedeeld meesterschap genoegen
willen nemen, dan vervalt elke reden om in de eerste plaats eene
sterke vloot aan te bouwen, dan geeft een sterk leger op goedkooper
wijze een zekerder resultaat van behoud der economisch-belangrijkste
715
