bij de hand is, of eene andere terreinhindernis, waarvan het over
trekken den vijand zooveel oponthoud geeft, dat onze troep een
goeden voorsprong krijgt.
De Inlandsche vijand heeft ons alweer bewezen, hoe bij gebruik
van oordeelkundige vormen en het terrein in zijn groote verschei
denheid, het mogelijk is in een oogenblik weg te zijn.
Op het oogenblik zijn we nog te ongeschikt voor zoo iets. „Wir
fehlen noch die Formen, um in solchen Fallen die letzten Schützen
rasch im Gelande verschwinden zu lassen, das Verfolgungsfeuer
unwirksam zu machen", zegt E. Kabisch in eene studie over vóór
stellingen en vooruitgeschoven troepen.
Het past zoo juist in ons betoog: soepele kleine vormen,
waarmede we snel kunnen te voorschijn komen en ook weer snel
verdwijnen; niet klevende aan elkaar, geen kluwen vormen, niet
allemaal door hetzelfde gaatje in een pagger of over eenzelfde
plankje over een parit, maar als muizen langs verschillende gangen
terug om zich dan weer te vereenigen.
Ongemerkt zijn we op de waarde der verdediging gekomen,
en dan ontbreekt al het voornaamste, het groote schootsveld, dat
de werking onzer vuurwapenen tot volle recht doet komen. Tijd is
wel hier en daar te winnen, en dan helpt ook weer het terrein
ons om tot een tegenaanval over te gaan. Maar dan moet een andere
geest vaardig worden, die het woord „stelling nemen" verbant.
Er kunnen heel wat redenen gezocht worden, om het ingewortelde
„stelling nemen" te verklaren Het zijn deels de Nederlandsche voor
schriften, deels het gevoel van numerieke minderheid, dat daartoe
bijdraagt.
Hoeveel van onze onderstellingen bevatten niet eene partij, die
stelling heeft genomen en eene partij die aanvalt. Vele bladzijden
zijn aan het voorafberaamd gevecht gewijd en toch is het terrein
daarvoor niet gunstig. Hoogst zelden komt het bij oefeningen tot een
tegenaanval en toch zullen we het daarvan moeten
hebben, als we besluiten een verdedigend gevecht in een gunstig
terreingedeelte aan te gaan.
Want eenvoudig afwachten staat gelijk met vernietiging.
Uit een oogpunt van terreinwaarde is deze vorm ook voor Indië
de aangewezen vorm van defensief, ware het niet om andere over
wegingen ook, die we hier buiten beschouwing zullen laten. Maar
656
Juli 1914.] De INVLOED VAN HET TERREIN OP DE IND. OORLOGVOERING.
