Aug. 1914 J
de duisternis overvallen, hadden de keuken- en filterwagens maar
héél langzaam kunnen opschieten.
De soldaten hadden intusschen zélf in Grabag hun noodration
gekookt en opgebruikt.
Sommige wagens kwamen pas na 12 uur 's nachts binnen.
Naar aanleiding van deze nachtelijke misère, maakte de Brigade
Commandant den volgenden dag o.a. het volgende bekend:
„De ondervinding, gisteren met den bagagetrein opgedaan, heeft
de wenschelijkheid aangetoond in den vervolge obors bij den bagage-
trein mede te voeren ter verlichting van den weg in gevallen, dat
nog na het invallen der duisternis moet worden gemarcheerd".
Over het algemeen hadden de keuken- en filterwagens zeer goed
voidaan. Alleen de koks hadden het zeer zwaar gehad, zóó zwaar,
dat zij het bij langeren duur van de oefeningen beslist niet vol
hadden kunnen houden.
Thans wil ik nog even stilstaan bij de ondervinding, die men in
het begin van dit jaar, met de keuken- en filterwagens heeft opge
daan bij de Brigade-manoeuvres der 4e Brigade te Leles, aan de
hand van mij welwillend verstrekte gegevens.
Laat ik beginnen met even aan te halen, wat hierover in de
Java-Bode o. a. werd geschreven:
„Alleen enkele woorden over de keuken- en filterwagens, aan
welke zeer nuttige voertuigen nog al enkele technische fouten
schijnen te klevenhet is voorgekomen, dat gedurende den marsch
lamoenboomen zijn gaan gloeien door het haardvuur; het was dan
ook een koddig gezicht om links en rechts van het voertuig een
mannetje bezig te zien in het terrein water te scheppen en dit over
de door het eigen vuur bedreigde lamoenboomen te zien uitstorten.
Ook de Iamoenpaarden hadden het meermalen te kwaad met die,
bij hun achterhand ontwikkelde warmte; het gebeurde wel, dat de
bespanning er vandoor ging. Kan het paard niet verder naar voren
aangespannen worden?
Ook kwamen verschuivingen van het bovenstel over de as voor,zoo
dat het bovenstel in aanraking kwam met de wielen, en Jan Fuselier
van tijd tot tijd dat bovenstel weer op zijn plaats moest beuken".
Over de oefening zelf, in verband met het gebruik der keuken
en filterwagens, nog het volgende:
Den tweeden dag moest er een stelling ingenomen worden op
UlT DE PRACTIJK.
792
