bij de Brigade ingedeelden geneeskundigen dienst. [Nov. 1914.
De gang van zaken in een gevecht is aldus:
De getroffene in de gevechtslinie, begint zich zelf, alleen óf met
behulp van een kameraad, te verbinden. Daarom moet een ieder
voorzien zijn van een noodverband en bedreven zijn in het leggen
van eenvoudige verbanden.
De aldus verbondene kruipt achteruit naar een gewondennest en
tracht als terrein en omstandigheden dat toelaten, verder achteruit
te komen, om zich te begeven naar de hulpverbandplaats, die hij
weet dat daar ergens in de buurt moet zijn en waar een dokter aan
wezig is om hem, zoo mogelijk, beter te helpen.
Gedurende het gevecht nu, zal wel zelden gelegenheid zijn om
gekwetsten, die zich niet meer kunnen bewegen, per tandoe
weg te halen, dit zal in de vuurpauzen, of na het einde van het
gevecht, dan wel des nachts moeten geschieden.
Maar het is in ieder geval voor den moreelen steun noodig, dat
de man moet weten, dat dicht achter de gevechtslijn deskundigen
zijn te vinden, die hem zullen helpen en om nu de gewonden over
niet al te grooten afstand te doen voortsukkelen naar die plaatsen,
zoo behooren achter iederen vleugel van het strijdend bataljon hulp-
verbandplaatsen te worden aangetroffen. Het noodverband wordt daar,
zoonoodig, door het deskundig personeel verwisseld tegen een goed
verband, waarmede de man het één a twee dagen kan doen. De
aard der verwonding geeft den O. v. G. van de Hp. V. aanleiding om
aan het personeel van de Hoofdverbandplaats, dat anders in het alge
meen de wond niet zal zien, mede te deelen dat de gewonde zoo
spoedig mogelijk naar de verspreidingshospitalen moet worden door
gezonden, aangehouden, dan wel een kleine operatie kan ondergaan,
bijv: een hechting, verwijdering van een oppervlakkig zittende kogel
of granaatscherf.
Hij heeft daartoe niet anders te doen, dan den gewonde, al naar
mate hij tot een der bedoelde categorieën behoort, een wit, groen
of rood fischje om te hangen, welke later door de Hd. V. weder
worden teruggezonden.
Ten einde nu die gewonden, die zich in de gewondennesten bevinden
en die nog niet per draagbaar a.a. kunnen worden gehaald, zooveel
mogelijk te helpen, zendt de hulpverbandplaats enkele ziekenver
plegers of ziekendragers daarheen uit, die, door het terrein kruipende,
zoo mogelijk dergelijke gewonden beter verbinden, middels de elastieke
993
