Uit de Pers.
[Jan. 1915.
Zeer belangrijk zijn de been- en gewrichtswonden door de mo
derne wapens. Op korten afstand worden de beenderen verbrijzeld.
Hoe grooter de afstand, des te eer is er kans, dat de kogel slechts
een gat maakt met een paar barsten er omheen. De harde, lange
pijpbeenderen versplinteren nog op korten afstand. Zelfs op zestien
tot achttienhonderd meter, terwijl de kogels door de meer spons
achtige beenderen, zooals bijvoorbeeld het kniegewricht, geen
complicaties veroorzaken. Daarom hebben gewrichtsschoten een
betrekkelijk gunstig beloop. Schoten in het hoofd komen in dezen
oorlog zeer veel voor, omdat de soldaat bij het schieten uit de
loopgraaf dit lichaamsdeel vertoonen moet. Het hoofd wordt door
schoten of de kogel maakt een geul in den schedel. Dit laatste
soort van wonden veroorzaakt door de beensplinters bijna zonder
uitzondering hevige infectie. Deze wonden worden behandeld door
de heele baan van het projectiel open te maken.
Schoten door den hals hebben, ondanks de belangrijke organen,
die daar liggen, meestal een gunstig beloop. Schoten door de
borst hebben echter het gunstigste beloop van alle wonden, die wij
in den modernen oorlog zien. Japaneezen zeiden, dat lieden met
eenvoudige borstschoten, acht dagen later weer in de gevechtslijn
waren Bij ons zijn de gewonden, zelfs als de kogel door de long
gegaan is, na tien tot veertien dagen weer in staat om vervoerd te
worden. Als ze dan nog eenige dagen bloed opgeven, is dit geen
onrustbarend verschijnsel.
Veel verschil van opvatting is er over schoten in het onderlijf
geweest. In vredestijd geldt het als regel om een buikschot zoo
spoedig mogelijk te opereeren. In den Zuid-Afrikaanschen oorlog
had men reeds de ervaring opgedaan, dat de wond minder gevaarlijk
was als er niet geopereerd werd Ook wij hebben zeer gunstige
ondervindingen opgedaan met een behandeling, die er zich toe
bepaalt den gewonde volstrekte rust te geven en hem alle eten en
drinken gedurende acht dagen te onthouden. Als men zich niet
aan dezen termijn hield, traden complicaties op.
Het uitwasschen van de wonden is nadeelig gebleken. Men legt
er nu slechts een stuk steriel gaas op. De soldaten zelf weten hun
verbandpakjes buitengewoon handig te gebruiken.
Aan het verwijderen van de kogels uit het lichaam hecht men
geen bijzondere waarde meer. Het Fransche projectiel echter, dat
uit een koperalliage is samengesteld, veroorzaakt pijnen. Hoe dit
te verklaren is, begrijpt spr. niet, maar het feit staat vast. Bij
verwonding door kartetskögels komen in zeventig of vijf en zeventig
procent van de gevallen infecties voor. Granaatsplinters moeten
altijd verwijderd worden. Zij vormen een bijzonder gevaar. Veel
gevallen van tetanus zijn daardoor voorgekomen. In vele gevallen
hebben wij daarom reeds het tetanus-serum toegepast. In het
begin van den oorlog hebben wij helaas een gedeelte van onze
79
