Feb. 1915.] Overzicht van Nederlandsche militaire Tijdschriften.
moet het mislukken van den aanval der Bulgaren worden toege
schreven aan de onvoldoende voorbereiding van den aanval door
artillerievuur, alsmede aan het ontbreken van de zoo noodige innige
samenwerking van artillerie en infanterie.
Maar al lukte de aanval der Bulgaren niet, de tegenaanval van
de Turken, waarvoor zich zoo'n mooie gelegenheid aanbood, bleef ook
achterwege. En de oorzaak daarvan? De eenige Turksche opper-
officier, die (nog) de daarvoor noodige energie bezat, n.l. Mahmoed
Moektar Pacha, en die ook reeds maatregelen voor den tegenaanval
had getroffen, beging de fout zich op dien dag in de voorste linie
te begeven en werd zwaar gewond.
Een legeraanvoerder, zoo merkt S. op, moet zich nu eenmaal het
genoegen, zich in de voorste gelederen en loopgraven te vertoonen,
ontzeggen.
S. eindigt met een parallel te trekken tusschen de gebeurtenissen
aan de Tsjataldsja-linie en den huidigen toestand op het West-
Europeesche oorlogstooneel. In wezen begint daartusschen hoe
langer hoe meer analogie te ontstaan, zoo merkt hij op. En dan lezen
we een oogenblik later:
„Onder zulke omstandigheden zal er slechts één de hand behoe
den uit te steken, om spoedig die van de tegenpartij, hoe vast ook
„aanvankelijk tot zijn vernietiging was besloten, te ontmoeten."
Een meening, waarvoor S. redenen aanvoert, maar die we niet
kunnen deelen. We meenen, dat er einde November noch lust
bestond bij de eene partij om de hand uit te steken, noch neiging
bij de andere partij om die hand te vatten.
Met de vermelding van het voorgaande zijn we aan de beschou
wingen over den huidigen oorlog gekomen. Als eerste daarvan
vermelden we het 2e verslag van den Engelschen opperbevelhebber,
Veld-Maarschalk French, aan den Engelschen minister van oorlog.
Het voorgaande verslag, ingediend op 7 September, behandelde de
gebeurtenissen tot einde Augustus, terwijl thans een beknopt over
zicht wordt gegeven van de zoo belangrijke periode 28 Augustus
tot 17 September, de periode waarin het Duitsche offensief niet
alleen tot staan werd gebracht, maar de aanvaller zelfs werd terug
geworpen tot over de Aisne.
Nog altijd zijn de meeningen verschillend omtrent de juiste toe
dracht van den terugslag. Moet men de aanleiding tot den terug
tocht zoeken bij het rechter Duitsche leger (von Kluck), bij het
2e (von Hausen) of nog meer Oostelijk bij het leger van den Kroon
prins van Duitschland
De lezers hebben het hierbedoelde verslag reeds in extenso in de
dagbladen kunnen lezen, zoodat we hier verder volstaan met de
vermelding.
162
