April 1916.]
machtige Japansche handelslichamen met steun van het ministerie
van oorlog, doch het denkbeeld kwam niet tot uitvoering, wijl men
geen zekerheid had, dat ook na den oorlog deze fabriek voldoende
werk zou hebben; Rusland wilde zich tenminste niet verbinden
ook dan zijne krijgsbehoeften in Japan te bestellen
De particuliere nijverheid leverde Rusland uniformstoffen, schoenen,
ledergoed, paardetuig, spoorwegmateriëel, voertuigen, ontplofbare
stoffen, buizen voor projectielen, telegraaf- en telefoonmateriëel,
enz., enz. Ook moeten de rijkswerkplaatsen het vervaardigen van
sommige onderdeelen meermalen aan particuliere fabrieken opdragen.
Tot keuring van de geleverde goederen zijn sedert lang te Tokyo
een aantal tot de betrokken diensttakken behoorende Russische
officieren aanwezig, eene zeer noodzakelijke voorzorg, zooals de
ondervinding geleerd heeft.
Natuurlijk is allerwege groote navraag naar ijzer en staal ontstaan,
zoodat Japan deze onontbeerlijke grondstoffen slechts spaarzaam
uit Amerika en Europa verkrijgen kan; wel zijn maatregelen geno
men om de opbrengst der ijzermijnen in Korea, Mantsjoerije en
China te vermeerderen, maar men stuit hierbij op vele bezwaren.
Uitbreiding van de ijzer- en staalfabrieken te Wakamatsu en Muroran
heeft onder die omstandigheden geen zin.
De groote bedrijvigheid ten gevolge van de Russische bestellingen
verschaft Japan niet alleen aanzienlijke geldelijke voordeelen en ver
nieuwing van zijn materieël, doch ook gelegenheid tot ontwerpen
en gedeeltelijk beproeven van eene organisatie van zijn fabriekswezen
om gedurende een oorlog, waarin het rechtstreeks betrokken is, in de
groote behoefte aan materiëel, vooral aan munitie, te voorzien en zich
daarbij onafhankelijk van het buitenland te maken. Koper en andere
voor den aanmaak van munitie benoodigde metalen levert het land
zelf op; aan steenkolen en petroleum is geen gebrek; ijzer wordt
gevonden in Korea, Mantsjoerije en in het Yang-tse-bekken en de
onlangs in Mantsjoerije verkregen mijnrechten en de aan Japan toe-
(1) Niet zonder leedvermaak zullen de Japansche staatslieden bij deze
onderhandelingen gezinspeeld hebben op een zeker verband tusschen
het niet tot stand komen van deze fabriek en als gevolg daarvan de
onmogelijkheid om alle Russische bestellingen uit te voeren en het
intrekken van den indertijd aan China gestelden eisch om een deel zijner
wapening en munitie in Japan te doen vervaardigen.
415
