Mei 1915.] Ten einde meer Timoreezen in het Leger te verkrijgen.
zou, wanneer het Bestuur de werving aanmoedigde. Natuurlijk heeft
men dan de eerste jaren een paar honderd gulden belasting minder,
maar daarna zal de poni (bea) per hoofd flink stijgen en het totale
bedrag veel grooter worden dan bij behoud van bedoelde personen
het geval zal wezen. Een goed beleid van den C.G. is hiervoor
noodzakelijk.
Ik heb in den Solorees niet één, voor een goed soldaat, verkeerde
eigenschap kunnen ontdekken. De physiek-krachtigsten zijn de
Tanah-Bolengers op Adonara, de overige bergstammen zijn ook
flinke kerels, winnen het in lichaamsbouw van de Amboineezen en
evenaren hen in bevattingsvermogen.
De werving der Soloreezen wordt nog vergemakkelijkt door:
le. afwezigheid van angst voor verblijf buitengaats; het passar-
wezen toch is reeds sedert jaren ontwikkeld, Adonara o.a. een
klein eiland van 20 bij 40 paal, telt 3 driedaagsche groote en ette
lijke facultatieve kleine visch-, coprah- en mattenmarkten, die zeer
druk bezocht worden door de berg- en kustbevolking, bovendien
door Chineesche en Makassaarsche handelaars.
2e. de interesse voor militaire exercitiën; dagelijks wekenlang
zaten de nontonners der passars te genieten van de aanslagoefe
ningen, gymnastiek e.d. der in het bivak achtergebleven brigade (s).
De Soloreesche recruut kan m.i. samenwerken met de Timoreesche
dito. Aanvankelijk zal men misschien niet voldoende materiaal
hebben om afzonderlijke compagnieën Timoreezen en Soloreezen te
formeeren. Als beginmaatregel ware dit toch aan te bevelen om
daarna, zoodra de compagnieën in één garnizoen hebben leeren
samenwerken, geleidelijk over te gaan tot samenstelling van gemengde
compagnieën. Bij een onvoldoend aantal recruten zal men gemengde
compagnieën kunnen formeeren met sectiën der onderscheidene
stammen.
Summa summarum kunnen de genoemde eilanden soldaten leveren,
wier gevechtswaarde minstens even hoog staat als die der Amboi
neezen, zoodat dus de soldijen enz. evenveel zouden moeten be
dragen; de pensioenbedragen moeten vastgesteld worden in verband
met het gepresteerde en met den levensstandaard in het geboorte
land. (De Beloes aan de Z. kust van Timor waren verwonderd
over het geringe pensioen van een hunner landgenooten, deze ont
ving f7.50 per maand.) Goede werkkrachten worden overal in de
448
