Juni 1916.] De herziene Rechtspleging bij de Landmacht.
hetzij op kosten van zijn' cliënt dan wel kosteloos, bij onvermogen
van dezen
Mocht beklaagde op last van den krijgsraad van de zitting ver
wijderd worden, omdat hij de stilte of de orde heeft verstoord en
vruchteloos door den president gewaarschuwd is dan blijft zijn ver
dediger toch met de verdediging belast.
e. De beklaagde.
Wie als beklaagde voor den krijgsraad verschijnt, zagen wij reeds
boven.
Thans valt te vermelden, welke verandering beklaagde's positie
door de herziene Rechtspleging heeft ondergaan.
Reeds in de Inleiding merkte ik op, dat het vigeerende recht een
sterk inquisitoor karakter draagt, waaronder te verstaan valt, dat
de beklaagde bij eene dergelijke procedure het voorwerp van het
onderzoek is, dat van den rechter uitgaande, door dezen geleid wordt.
Het geheele onderzoek voor officieren-commissarissen is geheim,
waarbij beklaagde zelf gebruikt wordt, om de waarheid te ontdekken
en zijne schuld vast te stellen. De behandeling van zijne zaak op
de terechtzitting voor den krijgsraad is alevel geheim, de beklaagde
heeft daar alleen den auditeur-militair, die hem steunt en alles heeft
aan te geven, wat tot verzachting en verontschuldiging dient. Kan
men nu zeggen, dat door de herziene Rechtspleging het karakter
van de hierboven geschetste procedure veranderd is en dat zij
thans het accusatoor karakter heeft gekregen, waaronder dan te
verstaan is het zgn. partijproces, waarbij beklaagde als zelfstandige
en gelijkgerechtigde partij voor den rechter tegenover den openbaar
aanklager, die het Staatsgezag vertegenwoordigt, optreedt2).
1) Ter beoordeeling van den krijgsraadin het bevestigend geval worden
de kosten onder de gerechtskosten gerekend. Bij vrijspraak krijgt de be
klaagde de door hem betaalde kosten eveneens terug van het Gouverne
ment.
2) Men betwist wel, dat de openbaar aanklager partij is, omdat men
vermeent, dat de rechter hetzelfde Staatsgezag dient en vertegenwoordigt.
Daar kan men echter tegenoverstellen, dat rechter en openbaar ministerie
onafhankelijk naast elkaar staan. Wel valt niet te ontkennen,"dat de rechter
commissaris in het onderzoek, als behoorende tot de rechterlijke macht
een element is, dat bij een zuiver partij-proces niet thuis hoort. Velen
GQÉ
