Het zilvervlies.
[Aug. 1915.
aan hartkloppingen en kortademigheid bij de geringste inspanning,
en volgt waterzucht, die bij de beenen begint en vervolgens het
geheele lichaam aantast.
Welke waren nu de oorzaken dezer vreemde ziekte? Men vermocht
hierop geen beslissend antwoord te geven. Sommigen beschouwden
de beri-beri als een ziekte, die bij voorkeur zekere rassen aantastte;
anderen noemden haar een infectieziekte, maar nooit slaagde men erin
een enkele microbe in het bloed of in de organen der lijders te vinden.
Alleen proeven op dieren zouden tot eene oplossing kunnen
leiden.
Het gelukte Eykman bij vogels (kippen en duiven) in minder dan
zes weken eene ziekte te verwekken, die in alle opzichten met de
beri-beri van den mensch overeenkwam. Hij behoefde hiervoor
niets anders te doen dan ze uitsluitend met glansrijst te voeden,
en evenals de beri-beri verdween ook deze ziekte als bij tooverslag,
zoodra hij hun ook de zemelen der rijst (waarin het zilvervlies) of het
aftreksel ervan gaf.
Aldus vestigde zich de overtuiging dat het ontstaan van beri-beri
alleen te verklaren was uit het uitsluitend gebruik van spijzen, waaraan
stoffen ontbraken, onmisbaar voor den normalen gang der levens-
functiën.
Velen spanden zich nu in om de stof op te sporen, het bestand
deel der zemelen, dat zulk een gewichtige rol in het dierlijk lichaam
te vervullen heeft.
De microscoop leert dat de ontbolsterde rijstkorrel uit twee onge
lijke lagen bestaat. De binnenste laag, het endocarpium, is wit
en bestaat uit zetmeel, de buitenste, het pericarpium, is veel dun
ner en roodachtig en bestaat voornamelijk uit eiwitstoffen; dit is
het z.g. zilvervlies.
Na honderden kilogrammen rijstzemelen te hebben onderzocht,
verkreeg Casimir Funk, Directeur van het laboratorium voor het
kankeronderzoek te Londen, eenige grammen van een kristalliseer-
bare stof, die alle bestanddeelen bleek te bevatten, welke de beri-
beri genezen of voorkomen, want een onderhuidsche inspuiting van
4 of 5 m.G. bracht een aan beri-beri, ten gevolge van uitsluitende
glansrijstvoeding, lijdende en bijna stervende duif binnen 2 a 3 uren
een wonderbaarlijk herstel.
Deze stoffen noemde Funk om hare verwantschap aan de amines
781
