Nov. 1915.| Voorstellen tot algemeene herziening van de
ondervinden; hierin zou dan door H. H. ethici eens een goeden
strijd te strijden zijn!
3. De cantines moeten meer plaatsen van gezelligen omgang worden
zij moeten zooveel mogelijk overgebracht worden naar de drukkere
gedeeltes van de garnizoensplaatsen, zoodat de soldaat in zijn
sociëteit niet als thans, bijv. in Weltevreden afgelegen zit aan een
donkeren Sipaijersweg. Lag hier de soldatensocieteit bijv. in het
Wilhelmina-park met front naar Noordwijk en was daar aangename
gelegenheid om buiten te zitten (zonder jenevergebruik,) dan zou
de man er letterlijk en figuurlijk meer in het licht komen, zich meer
deelgenoot van de maatschappij gevoelen envanzelf zich netter
gedragen.
4. Er zijn vele dagen, heele periodes in den diensttijd van den
soldaat aan te wijzen, waarin hij, uitgezonderd bij wachtdiensten,
na zijn soepeten van af 11 uur niets meer te doen heeft.
Zouden die vtle uren niet te gebruiken zijn om den man een hand
werk te leeren, dat hem later bij zijn terugkeer in de burgermaat
schappij te pas kan komen? Het succes der tegenwoordige werk
plaatsen in de gevangenissen kan in dezen tot navolging aansporen.
Met een werktijd van twee a drie uren in den middag en in den
natten lijd nu en dan ook 's morgens in plaats van geestdoodende
theorieën of bezighouderij, ware heel wat te bereiken.
Uit een oeconomisch oogpunt waren ambachten te kiezen, die
weinig gecompliceerde werkplaatsen vereischen en waarvan de vruch
ten ten bate van het leger kunnen komen.
En zou met desnoods slechts één uur school-onderwijs dagelijks
in de Nederlandsche taal, aan onze inlanders niet op ernstige wijze
meegewerkt kunnen worden aan de zoozeer gewenschte associatie
van blank en bruin in deze koloniën?
Vat ik in het kort bovenstaande voorstellen tot positie-verbetering
tezamen, dan beoogen zij dus:
le een vernieuwing van het uiterlijk van den soldaat. „Mieux
vous habillez le soldat, mieux il fait son devoir."
2e verbetering van de geldelijke positie van den Europeaan, in
hoofdzaak door een soort assurantie voor de toekomst.
1096
