Boekaankondiging en -bespreking. [Dec. 1915.
i Naar men zoo vriendelijk was ons mede te deelen, is het de
bedoeling op het reeds verschenen deel nog 2 deelen te doen vol
gen; zij zullen gewijd zijn aan eene afzonderlijke bespreking van
de verschillende gewesten, een deel voor het Westen van den
Archipel, het laatste deel voor de overige eilanden. Zijn wij wel
ingelicht, dan kan het deel Sumatra-Borneo in het begin van het
volgend jaar verwacht worden. Bij deze gewestelijke besprekingen
zullen ook geographische en andere gegevens worden verwerkt en
daarmee zal dan de belofte van het Bureau, gedaan in de inleiding
der le aflevering, zijn ingelost.
Thans een woord over den inhoud van het boek.
Met uitzondering van het Departement van Oorlog is aan elk
der Departementen van Algemeen Bestuur een hoofdstuk gewijd.
In beknopten vorm en met talrijke duidelijke kaarten en statistieken
toegelicht, geeft elk hoofdstuk een overzicht van de werkzaamheid
en bemoeienis der tot het departement behoorende takken van
dienst en van de daarbij bereikte resultaten. Bijzondere vermelding
verdient, dat in enkele hoofdstukken de groote particuliere maat
schappijen worden besproken, eene omstandigheid, die bij de thans
brandende vraagstukken van staatsexploitatie enz. bijzonder actueel is.
Talrijke photo's in den tekst verlevendigen de verkregen indrukken.
Hierover eene kleine opmerking. Op plaat 31 is eene afbeelding
van de bekende korwar's van Nieuw-Guinea afgedrukt, abusievelijk
staat evenwel „Korwar" als de plaats van herkomst vermeld.
Op een der eerste bladzijden vinden we de portretten van
de 3 bewindslieden, die als de promotors der Buitenbezittingen
zijn te beschouwen. Ware het geen daad van piëteit geweest
daarbij aan de beeltenis van wijlen den Gouverneur-Generaal van
der Wijck ook eene plaats te geven? Deze bewindsman, op bl. 2
wordt het vermeld, heeft immers de allereerste en moeilijke schre
den op den weg der actieve politiek ten opzichte der Buitenbezit
tingen gezet.
Naar mate den omvang der arbeidzaamheid op economisch gebied
zijn de hoofdstukken min of meer uitvoerig bewerkt. Van het
Departement van Gouvernementsbedrijven en dat van Landbouw,
Nijverheid en Handel zijn de meest uitgebreide gegevens verstrekt,
daarop volgen B. O. W., Financiën, Onderwijs en Eeredienst, Marine.
Aan Justitie is eene bescheiden plaats ingeruimd; de diensten van
het Leger bij den ontwikkelingsgang zullen in de volgende deelen
der uitgaven tot hun recht worden gebracht. Tot de belangrijkste
hoofdstukken rekent uit den aard der zaak het Departement van
Binnenlandsch Bestuur. Slechts, waar goed bestuurd wordt, is
ontwikkeling van andere belangen mogelijk.
Voor eene opsomming van hetgeen het boek geeft, zelfs daarvoor
is de stof te omvangrijk; nadere beschouwing der behandelde on
derwerpen valt geheel buiten het bestek dezer aankondiging.
1269
I. M. T. 1915 82.
