nagekomen Stukken.
(Denadoneezen bij de Bereden-flrtillerie.
Naar verluidt, zal binnenkort bij de Bereden-Artillerie een proef
worden genomen met Menadoneezen als tijdelijke vervangers voor
de in grooten getale ontbrekende Europeanen. Waar ik door een
detacheering bij de Infanterie en ook door verblijf te velde een
nadere kennismaking met de Menadoneezen en Amboneezen had,
meen ik goed te doen mijn meening in dezen kenbaar te maken;
wellicht kan daarvan gebruik worden gemaakt bij de keuze der
menschen, de wijze van africhten en bij de beoordeeling van hun
arbeid en vorderingen tijdens die africhting.
Ik begin voorop te stellen, dat ik van den Menadonees als In
fanterist een zeer goeden indruk kreeg om zijn werkelijk soldateske
eigenschappen; hij is een prettig, intelligent materiaal om mee te
werken, zoowel te velde als bij vredes-oefeningen en in den in-
wendigen dienst in de kazerne. Ik gebruik daar echter feitelijk een
onjuiste uitdrukking, werken, want aan bepaald physiek werken
heeft de Menadonees evenals de Ambonees een broertje dood. Hij
is afkeerig van lichamelijken arbeid, niet van loopen en vechten,
maar wel van het sjouwen met zware lasten en andere physieke
inspanning. Daarvan deed ik persoonlijk eenige ervaring op in
Djambi, alwaar ik tijdelijk treindienst verrichtte en karren- en
prauwtransporten commandeerde; van de Amboneezen en Mena
doneezen der dekking was geen noemenswaardige hulp te krijgen,
bij de moeilijkheden op de slechte wegen en bij de prauwvaarten
hielden de heeren er heelemaal niet van zich wat in te spannen
bij het roeien met de dajoeng; slechts een enkelen maal kon ik
hen daartoe krijgen door een race tusschen de prauwen uit te
schrijven, waarbij intusschen mijn geheime bedoeling alleen was
wat sneller vooruit te komen. Ook bij de vredes-oefeningen:
pionieren en loopgraafarbeid, stonden zij ver in werkzaamheid ten
achter bij de Europeanen en naar mijn oordeel zelfs bij de Inlanders.
Deze eigenschap (die in zooverre wel te verklaren is door de
gemakkelijke bestaansvoorwaarden van deze rassen in hun negorijen)
vond ik bevestigd door de africhtingsproeven bij de mitrailleur
compagnie, alwaar ondervonden werd, dat de Menadoneezen bijv.
al heel weinig presteerden bij het met handen verplaatsen van de
mitrailleurs door het terrein.
Het is duidelijk, dat deze eigenschap, gepaard aan het feit, dat
1275