Jan. 1916.] De Waardeering der Veldversterkings-
onderkomens, voor verbindingsloopgraven (desnoods voor degenen,
die aan vliegmachines den weg naar de reserves verraden, enkel
gezichtsdekking naar boven).
Aanbevolen wordt verder, in de gevechtsloopgraaf hier en daar
eenvoudig een stuk grond te laten staan om bij een gelukt binnen
dringen van den vijand uitbreiding door de loopgraaf te beletten.
Kluwen verward prikkeldraad, die op het laatste moment in de
loopgraaf getrokken kunnen worden, zijn daartoe ook zeer bruikbaar.
Het is natuurlijk niet de bedoeling, al schrijvende een ontwerp
voorschrift in elkaar te zetten. Ik zal mij dus hieronder tot enkele
korte opmerkingen beperken.
Tracé. We are now told on high authority that it is „madness"
to site trenches on the forward slope of a hill; your trenches are
quickly discovered, and you are literally shelled out in no time.
Consequently you have perforce to site your trenches on the reverse
slope. This will probably mean a sacrifice of a good field of fire,
but it is held that even if you are restricted to a field of fire of
100 yards, it is better to place your trenches on the reverse slope,
rather than on the forward one."
In elk speciaal geval zou dit denkbeeld overweging verdienen:
wat het zwaarst is, moet het zwaarst wegen. Vuuruitwerking
blijve steeds boven dekking gaan; maar dekking is een middel om
vuuruitwerking te behouden, juist op de korte afstanden.
ZandzakkenOostenrijk, dat toch even als Duitschland en Frankrijk,
het teeken van den offensieven geest in zijn vaandel voert, was in
1870 het eerste land, dat draagbaar pioniergereedschap invoerde,
evenals het in 1908 het verst ging in de waardeering van de voor
deden van den zandzak.
In het Nederlandsche leger, draagt ieder man 2 opgerolde zakjes
aan den koppel. Aanvankelijk werden die onder den klep van
den ransel gedragen en door wielrijders op het stuur gebonden.
Daarna werden zij aan den koppel gehangen of om den steel van de
schop of handbijl gewonden, welke laatste methode als onpractisch
spoedig verlaten werd. Thans dragen allen 2 zakjes aan den koppel.
Ik wil hier alleen het offensief gebruik van die zandzakken aan
stippen. Op een gegeven moment is het onmogelijk geworden
vooruit te komen over een onder vuur genomen, open stuk terrein.
De zandzakken worden in de loopgraaf met grond gevuld en door
30