Van fllles U7ai.
Bet afgezaagde thema.
Les faux dévots
Een goed jaar geleden en op een zomerschen dag heb ik twee
lang.e uren m'n vingers blauw en m'n pen puntloos geschreven
om te betogen, dat het concubinaat wel verschrikkelijk immoreel
was, maar dat het zónder dit verwerpelijk instituut no^ een braaf
stuk immoreelen worden zou in sommige lagen van onze militaire
maatschappij.
Oorspronkelijk vleide ik mij eenig resultaat te zullen bereiken,
vermits de redacteur van de Indische Gids getuigde hartelijk te
hebben meegelachen om „la noce de Jan Fuselier" 't geen echter
niet de vooropgezette bedoeling was en vermits de Java-post mij
een Anti-Christ schold 't geen me weldoend koud liet.
't Resultaat is echter uitgebleven.
Tenminste, dat bleek me uit een entre-filet in één der bladen,
waarin werd meegedeeld, dat ergens op Java was bepaald, dat
onderofficieren geen vrouwelijke bediende „voor dag en nacht"
meer mochten houden, tenzij leeftijd en uiterlijk van die hulp in de
huishouding door een bevoegd beoordeelaar werden verklaard als
zóódanig, dat ieder vermoeden van ontuchtighedens 't woord is
van Multatuli kon worden uitgesloten.
Die order op zichzelf blijve natuurlijk buiten bespreking - al
zou Montel in la Cigale of Mansuelle in de, Gaietés Rochechou-
ard" (dierbare herinneringen!) er een lied van levenshumor uit
gepuurd hebben.
Maar toch wil ik nog even terugkomen op het afgezaagde thema.
Het was een akal zooals er veel akals zijn.
En ik heb menigen braven chef gekend, die den akal rustig liet
geschieden. Want de co'ncubinaats-regeling vond niet overal me
destanders onder ons, officieren.
Thans zal ook die akal verboden worden. En nu moeten we
het gegeven zóó stellen. Een jonge, levenskrachtige man komt in
Indië. Trouwen kan hij niet: z'n inkomen is te gering en de levens
omstandigheden plus het levensmilieu, die hij aan een behoorlijk
hollandsch meisje bieden kan, zijn van dien aard, dat er hier niet
verder op behoeft te worden ingegaan. Zij zijn ten eenenmale
onvoldoende (vooral ook uit een moreel en ethisch oogpunt).
783
