Terreinvoorstelling op kaarten.
Aug. 1916.J
maar dat de verhouding tusschen zwart en wit bij elk paar
arceeringen is als volgt: voor 5° als 1 8, voor 1C° als 2:7, voor
15° als 3:6 enz.
In Oostenrijk-Hongarije wordt eene m'nimum-en eene maximum-
schaal gebruikt: bij de eerste, die aangewend wordt voor uitgestrekte
eentonige, weinig, detail aanbiedende terreinen, komen 13; bij de
laatste, die voor detailrijke vormen toepassing vindt, 20 strepen
op de c.M.
De eisch, dat de arceeringen steeds de richting van het sterkste
verval zouden aanduiden, bracht Lehmann reeds op de idéé, dat
zij ook loodrecht moesten staan op elke willekeurige horizontale
doorsnede, die men zich door het terrein kon der kenen ontwik
kelden zich de tranches aldus als onontbeerlijke hulplijnen voorde
teekening der bergarceering.
De vorm en de richting der horizontale doorsneden zullen ook
de richtingen der arceeringen bepalen, als:
le. De arceeringen zullen recht en onderling evenwijdig zijn bij
alle hellende platte vlakken, waarvan dus de horizontale doorsneden
door rechte en onderling evenwijdige lijnen voorgesteld worden
(fig. 9).
2e. Bij gebogen hellingen, waarvan de doorsneden met de hori
zontale vlakken wel rechte, doch geen onderlinge evenwijdige lijnen
zijn, zullen (fig. 10) de arceeringen wel evenwijdig, doch gebogen
moeten geteekend worden.
3e. Bij rechte cirkel-, kegel- of bolvormige oppervlakken zullen
de horizontale doorsneden gelijk-middelpuntige cirkelbogen zijn, en
dus de arceeringen van het middelpunt tot den omtrek volgens
rechtlijnige richtingen uiteenloopen (fig. 11.).
4e. Bij de meest voorkomende hellingen zullen geen der drie ge
noemde gevallen plaats hebben, en daardoor de arceeringen gebo
gen en niet evenwijding zijn (fig. 12).
1) In die Reihe aber der Begründer der modernen Gelandedarstellung
rückt Lehmann dadurch ein, dass er die Bergstriche in das mathematische
Gerüst der driften Dimension einfügte, dass er sie mit kraftig ordnendem
Bliek strenge senkrecht zu den Horizontallinien steilte.
Schattenplastik und Farbenplastik.
842
