Terreinvoorstelling op kaarten. fOct. 1916.
200 weldadig gewerkt heeft: er is voor wetenschappelijke doeleinden
bij kaarten op groote schaal maar een soort voorstelling van het bo-
demrelief: die door hoogtelijnen en het komt er niet op aan, dat
zulk een lijnenkaart zonder meer geen plastische voorstelling kan
vormen."
Bij het laatste wordt echer het voorbehoud gemaakt, dat zulke
kaarten voor sommige terreinen wel degelijk plastisch werken met
name voor hoogvlakten en terraslanden, die door steilwandige dalen
zijn stuk gesneden. Als voorwaarde wordt echter gesteld, dat de
isohypsen zijn getrokken in zwart of althans in een zeer donkere
kleur.
Naar echter vermeend wordt, laat de plastiek in de terreinvoorstel
ling van o. m. het terreingedeelte beoosten het rijpad, dat de dis
trictshoofdplaats Watoekoempoel met den grooten weg Pemalang-
Randoedongkal verbindt, zooals die gegeven wordt door bruine
hoogtelijnen, niets te wenschen over (Zie hiervoor blad. X, h. van
de topografische kaart van Java).
Wat het zwart betreft, loopt de meening van den hiervoren ge
noemden hoogleeraar in zekeren zin parallel met die van Generaal
von Steeb 2), die schrijft: „Voor den soldaat hebben de situatie-
Ij Hierbij wordt echter aangeteekend„Ich möchte mich aber ausdrück-
lich dagegen verwahren, dass ich Anhanger Höhenlinienzeichnung auf
jeder Karte, für alle möglichen Zwecke und in allen Massstaben sei. Auch
hier schickt sich eines nicht für alle; man kann vor allen sagen, dass im
allgemeinen die Höhenlinien ura so mehr an Wichtigkeit einbüssen, je klei
ner der Massstab der Karte wird. Auf einer Uebersichtskarte in 1500.000
z.B. nützen die Höhenlinien meist nicht mehr viel (wenn nicht etwa die
Darstellung der Höhenschichten der einzige oder hauptsachliche Zweck der
Karte ist), sie machen sogar die Karte leicht unlesbar, wenn sie genügend
dicht und nicht zu fein gezogen sind".
2) Deze deskundige is over het algemeen geen voorstander van kleuren
op kaarten.
„Die Farbenkarten gleichen Büchern, in denen das Wichtigste durch
Unterstreichen bezeichnet wurde. Man darf jedoch nicht zu viel unter-
streichen, sonst hebt man gar nichts hervor. Man muss aber auch in
der Anwendung der Farben sparsam sein, weil jede derselben einen eige
nen Druck erfordert, daher die Herstellung der Karte verzögert.
Will und kann man Farben anwenden, so empfiehlt es sich vor allen, die
Gewasser blau zu machen. Die Wasserlinien haben als Hindernisse der Bewe-
1071
