5pionnage en geheime dienst.
De wijze, waarop de leden van het menschdom eikander, door
alle tijden heen, in 't geheim hebben gadegeslagen met het doel
tegelegenertijd den nevenmensch nadeel ie berokkenen, dan wel
tegen benadeeling van diens zijde te voren gewapend te zijn, heeft
steeds in hooge mate de algemeene nieuwsgierigheid geprikkeld.
Spionnage-, detective- en andere geheime diensten vormen dan
ook bijzonder geschikte onderwerpen voor prikkellectuur
Wie echter omtrent die onderwerpen een grootere mate van
positieve kennis wil verzamelen, zal in de daaromtrent bestaande
literatuur weinig bevrediging vinden.
Die iiteratuur is betrekkelijk weinig u tgebreid. De groote spion
nen in de geschiedenis hebben voor 't meerendeel hunne mémoires
geschreven, doch de betrouwbaarheid van deze schrifturen is moei
lijk te contröleeren, terwijl ze toch van huis uit, in twijfel moet
worden getrokken, daar de ijdelheid der schrijvers hen vaak ertoe
geleid heeft hun omgang met gewichtige persoonlijkheden als
veelvuldiger en hun invloed op den loop der wereldgeschiedenis
als belangrijker voor te stellen, dan ze in werkelijkheid geweest
zijn.
Spionnage-processen in vredestijd hebben zoo nu en dan een tip
opgelicht van den sluier, waarmee die geheimzinnige onderwer
pen steeds bedekt worden gehouden, doch ook bij deze processen
kwam zoo weinig mogelijk aan het licht, terwijl hun aantal beperkt
werd door het streven, dat bestaat, spionnageprocessen te vermij
den. daar deze moeilijk zijn, omdat de getuigen a charge veelal
zoogenaamde contra-spionnen zijn, die men liefst buiten het ge
ding houdt, teneinde het stelsel van contra-spionnage niet bekend
te doen worden.
Bijzonder wantrouwen verdienen de vrij talrijke werkjes, die
omtrent spionnage e. d. geschreven zijn gedurende den tegen-
woordigcn oorlog en die hun ontstaan te danken hebben aan het
streven om uit de in deze tijden voor de genoemde onderwerpen
2064
AA
