Nov. 1916.] Spionnage en geheime dienst.
veldtocht tegen Oostenrijk, plaatst overal zijn handlangers en ver
zamelt een schat van kostbare gegevens.
Gedurende den oorlog van 1866 treedt Stieber op als chef van
de politie te velde.
Daarna, in Augustus 1866, ontvangt hij den titel van „Geheimer
Rath en wordt geplaatst aan het hoofd van de Pruisische politie.
Deze belangrijke betrekking wordt, tot October 1869, onderbroken
door 4 reizen naar Frankrijk, die Stieber ondernam vergezeld van
zijne 2 agenten Zernicki, een Pool, en Kaltenbach, een Badenser,
met het doel om het spionnagestelsel in Frankrijk te reorganiseeren.
In 1870 '71 vergezelt hij, met de even genoemde agenten, het
Groote Hoofdkwartier, als chef van de politie te velde, tevens be
last met den inlichtingsdienst.
Na den oorlog blijft Stieber werkzaam als chef van den binnen-
en buitenlandschen geheimen dienst tot zijn dood in 1892.
Gaan we thans na in groote lijnen, hoe de Duitsche geheime dienst
gewerkt heeft en nog werkt.
In 1850 ontwierp Stieber voor den Pruisischen koning Friederich
Wilhelm het plan voor een nieuwe organisatie, waarvan het tot
op den huidigen dag gehandhaafde grondbeginsel was, dat de geheime
dienst voortaan niet meer, als tot dusverre, een onderdeel van het
leger zou vormen, maar een afzonderlijk gemoderniseerd dienstvak
met een eigen beheer, onder een eigen chef, en dienende om niet
alleen de inwendige, doch ook de uitwendige veiligheid van het
rijk te waarborgen.
In 1854 werd aan de uitoefening van den geheimen dienst in het
buitenland een begin van uitvoering gegeven. Uostenrijk, Bohemen,
Saksen, Luxemburg en Frankrijk waren de landen, waar die dienst
werd ingesteld. In 1855 verleende de Rijksdag voor dat doel een
crediet van 4; f 150.000.
In 1866 was voor die post op de begrooting uitgetrokken 4 f 293.000,
welke som in October van dat jaar, ten behoeve van de reorganisatie
van den geheimen dienst in Frankrijk, werd verhoogd tot 4 f624.000.
In Frankrijk had de Pruisische geheime dienst reeds sedert 1854
op vele punten van het vermoedelijke operatietooneel van een oorlog
vaste mannelijke geheime agenten gevestigd als winkeliers, kappers,
café- en hotelhouders, plaatskaartenverkoopers, effectenhandelaars,
kelners, portiers, actrices, dames van de heele en van de halve
rrstï r, :r -••w t. m. 4 - i.
1174
