Beschikte men over een breeder terrein (het buitenland kent po-
lygoons, ongeveer even breed als lang), dan konden gelijktijdig door
verschillende cursussen, als bovenbedoeld, oefeningen gehouden
worden; vuren, met eenige batterijen gelijktijdig op één doel of op
verschillende doelen, konden dan zonder kans op verwarring worden
afgegeven.
De lengte van het vlakke oefenterrein bedraagt ongeveer 5000 M;
een grootere lengte kan men voor oefeningen onnoodig achten!
Alleen voor proeven met vèrdragend geschut zou een grootere
lengte dan de thans bestaande van 7000 M. vlak terrein (het terrein
achter het ravijn van de Tjihaoer is voor proeven bruikbaar, voor
oefeningen bezwaarlijk) gewenscht zijnaan dezen wensch is echter
niet tegemoet te komen, omdat op het vlakke terrein heuvelland
volgt.
De m. i. noodzakelijke verbreeding zou verkregen kunnen worden
door aankoop van het terrein gelegen tusschen de bestaande Zuidgrens
en de Tjitaroem.
Wel zijn hierin kampongs gelegen, en zou er dus een groot
bedrag mee gemoeid zijn, maar wat wil men? Het is nu eenmaal
duur, om er artillerie op na te houden. Uitbreiding naar het Noor
den is onmogelijk, omdat het terrein in die richting door vele kali's
en ravijnen doorsneden is.
Voor een verbreeding pleit ook nog het feit ('t lijkt thans erg
hersenschimmig, maar 't zal er wel van moeten komen), dat het
bedoelde terrein hoogstwaarschijnlijk bruikbaar te maken zal zijn
als landingsplaats voor vliegtoestellen. De beoefening van artillerie
verkenning en waarneming met behulp hiervan zal op de S. i. a. t.
niet mogelijk zijn door gebrek aan hulpmiddelen en geschikte landings
plaatsen, zoodat, tenzij men een enkele keer een dergelijke schietoefe
ning kan houden in de nabijheid van het oefenterrein van de vliegaf-
deeling, Batoe Djadjar de aangewezen opleidingsplaats voor officier
waarnemers zal moeten worden.
Naast deze uitbreiding zou aankoop van het heuvelland, dat in
het verlengde van het schietterrein gelegen is in de richting van
Radjamandala, van zeer groot belang zijn. Het technisch gedeelte
van het schieten in bergterrein komt op de S. i. a. t. erg in het
gedrang, en de beoefening ervan is toch minstens even zoo noodig
als van het schieten in vlak terrein. Bedoeld heuvelland, dat bijna
onbewoond en niet bebouwd is, zal met eenige moeite zeer goed als
schietterrein zijn in te richten. Maakt men een weg langs de
Tjitaroem, geschikt voor autotractie, dan kunnen geschut, personeel,
33
I. M. T. 1917. 3.
