de troepen zich ongaarne van hun voorraden gescheiden zagen. Later
was paardenvleesch en onrijp koren van het veld bijna het eenige
voedsel. Als gevolg van deze eenzijdige voeding wegens gebrek
aan brood en doordat het vleesch zonder zout moest worden ge
nuttigd. nraken epidemische ziekten uit.
Op den terugtocht vond het leger behalve vleesch van gestorven
paarden op de etappe-plaatsen al heel weinig levensmidddelen. De
veldtocht was in de eerste plaats mislukt, omdat de voorziening in
levensmiddelen niet goed functioneerde. In Hit trad het plundcen
en mat odeeren meer en meer op den voorgrond Men sloeg één
os dood om één pord vleesch te krijgen. Een ooggetuige, kapitein
Locquin, deelt mede, dat een klein aantal soldaten alle varkens, scha
pen en ganzen in een dorp doodde, om een oogenblik later af te
marcheeren en het vleesch te laten liygen.
Bij het leger van de verbondenen wa$ men al wat verder met de
organisatie van den verplegingsdienst Intusschen liet die dienst
het Silezische leger tot den slag bij Leipzig geheel in den steek,
wat betreft het op(na)zenden van levensmiddelen. Het gebrek
aan trekdieren was zoo gruot, dat de bevolking haar voorraden op
handkarren inleverde. Behalve slachtvee werd ook reeds inge
maakt vleesch Dauerfleischgebruikt.
In den Russisch-Poolschen Oorlog van 1831 was veelal voldoende
vleesch voorhanden, maar er ontbrak zout, zoodat men het vleesch
begon tegen te staan.
Tijdens den veldtocht van 1859 in Italië werden depots voor
slachtvee opgericht en slachtvee achter het leger opgedreven. Meer
malen waren geen voldoende transportmiddelen aanwezig en bleven
de voorraden levensmiddelen aan de spoorwegstations liggen Na den
slag bij Solferino steeg het ziektecijfer bij het Oostenrijkse he leger
ten zeerste, waartoe bijdroeg, dat het vleesch bijna altijd versch
geslacht genuttigd moest worden.
In L 6i maakte men voor het Pruisische leger zeer veel gebruik
van de verpleging door leveranciers Dit was echter duur en het
geleverde was lang niet van goede kwaliteit. Volgens voorschrift
waren de veldbakkerijcolom.es ook belast met de vleeschverzorging.
De te velde meegenomen deeien van deze colonnes werden echter
meer gebruikt voor het opdrijven van vee, dan voor het bakken van
brood. Vleesch en spek werden ten detle op wagens meegevoerd.
Bij het Elbeleger ging het opdrijven van vee uit de omgeving beter
dan elders en wel zoo goed, dat bij dit leger het vleeschration
verhoogd kon worden. Dikwijls vluchtte echter de bevolking in de
omliggende wouden onder medevoering van hun vee en levensmidde
len. Aangezien de vervoermiddelen ver van het tooneel van den strijd
moesten blijven, waren de troepen na den slag bij Königgratz op
paardenvleesch aangewezen. Later werd het vee pas geslacht
onmiddellijk, vóórdat het vleesch bereid moest worden, en daar aan
de bereiding daarvan geen zorgen werden besteed, was het ongeniet
baar en veroorzaakte digestie-steornissen. Volgens de rapporten
zou onregelmatige voeding de uitbreiding der cholera in de hand
hebben gewerkt
116
