datum onder No. 24 verschenen, hetgeen bepaalt, dat de rechter
niet meer lijdelijk is, d.w.z. dat hij uit zich zelve de partijen voort
aan mag inlichten bij de behandeling harer zaak en haar op
merkzaam mag maken op de rechts- en bewijsmiddelen, welke zij
kunnen aanwenden.
Deze regeling geldt echter niet voor de Vorstenlanden, waar dus
nog stevig gewoekerd kan worden. Zooals men weet, wordt daar
op dat gebied, alsmede op dat van stelen en helen nog al veel
gepraesteerd.
De pandjeshuizen aldaar van Chineezen en andeie particulieren zijn
eerstdaags ter ziele door de invoering van de Gouvernements pand-
huisdicnst, zoodat dit zusje van den woeker dan verdwenen is. Wordt
nu den zelfbesturen nog eens dringend aanbevolen om de hierbo
ven aangegeven bepalingen ook voor het door hen bestuurde gebied
vast te stellen, dan wordt de lucht van de Sultan's onderdanen
in Solo en Djogja ook gezuiverd.
Mr. P. A. F. Blom.
197
