Ifl
fj
He
Van Gidsen en 5pionnen,
(Slot.)
Kennis van de taal is van hooge waarde bi] het verkrijgen van
goede gidsen.
Toch moet deze kennis niet overschat worden en bereikt men
meestal veel mter, wanneer als intermediair een vertrouwensman
wordt gebezigd. Ook bij de ondervraging lijkt het mij gewenscht,
om dengene, die den spion of gids heeft aangebracht, tegenwoor
dig te doen zijn; hij zij dan onze vertrouwensman of wel een be
vriend hoofd.
De man voelt zich met dezen naast zich tegenover ons meer op
zijn gemak. Het valt niet te ontkennen, dat de kennis van de
taal der bevolking veel profijt op zal leveren bij het verhoor, maar
strikt noodig is zij echter in geenen deele.
Dit kan trouwens moeilijk worden gevergd van officieren, die
gedurende hun diensttijd kans hebben op alle deeien van den Ar
chipel in actie te moeten treden.
Plaatst een goed marechaussée-officier uit Atjeh in Djambi,
Celebes, Borneo of Timor en hij zal zich zonder de taal er best
door heen slaan. De gegevens, die men noodig heeft, zijn bijna
overal hetzelfde en met behulp van takjes, steentjes en lucifer
stokjes zal men moeten trachten eikaars begripsvermogen tegemoet
te komen.
De qualiteit der gidsen hangt af van zeer vele factoren, te we
ten: de gezindheid der bevolking van een bepaalde streek jegens
ons bestuur, het gehalte van de bestuursambtenaren en officieren,
het optreden van de kwaadwilligen en van den troep tegenover het
kampongvolk, en niet het minst houdt zij verband met ons succes.
Deze laatste factor is van gewicht, want daardoor zullen anderen
eerder geneigd zijn het voorbeeld van een voorganger ten onze
gunste na te volgen.
Blijkt der bevolking echter, dat zelfs op goede aanwijzingen de
bevredigende resultaten uitblijven, met als gevolg daarvan de kans
225
