Beter daarom steeds een zeker aantal manschappen voor het
uitvoeren en controleeren van de voorgeschreven hygiënische maat
regelen aan den troep te onttrekken en dusdoende velen voor
ziek worden te behoeden, al zou daardoor de gevechtskracht zelfs
eenigzins komen te lijden, ofschoon dit niet eens zoo'n vaart zal
behoeven te loopen, daar voor het werk zelf ploegen dwangarbei
ders zouden zijn te benutten; dus alleen maar voor gewapend
toezicht zal moeten worden gezorgd Bij het opmaken der
rekening zal dit schijnbaar verlies op een reusachtige winst uit
draaien. Men verlieze toch nimmer uit het oog, dat het keeren van
een eenmaal uitgebroken ziekte altijd veel meer moeite en opoffe
ring kost, dan het voorkomen ervan. Maar iemand er toe te krijgen
zijn regenjas aan te trekken en zijn paraplu op te steken, als
er nog nauwelijks een wolkje aan de lucht zit, schijnt wel wat
veel van het gezond verstand gevergd.
Toch kan zoo'n schijnbaar onbeteekenend wolkje onder sommige
omstandigheden soms plotseling aanzwellen tot een bui, welke in
minder dan geen tijd ons nat maakt tot op de huid.
Op dezelfde onverwachte wijze kan een op het oog onschuldig
ziektegeval plotseling een kwaadaardige epidemie verwekken, welke
voor de slagvaardigheid van den troep ten eenenmale noodlottig
zou kunnen worden.
Welnu, dit epidemie-gevaar sluimert slechts in de tropen en be
dreigt een aldaar ageerende leger ten allen tijde. Eenmaal ontke
tend is er misschien geen stuiten meer aan, en dan wee den zorge-
loozen en onverschilligen.
Daarom de prophylaxis, in welken vorm ook voorgeschreven,
met berusting aanvaard!
In de eerste plaats dient derhalve de vaccinatie tegen typhus en
cholera reeds vóór de mobilisatie op ruime schaal toegepast, met
ijver en volharding te worden voortgezet, nadat de troepen de
garnizoenen hebben verlaten, en waaraan alle nakomers in elk
geval nog zullen zijn te onderwerpen. Bovendien zal, afhankelijk
van de streek, waarin wordt verbleven, moeten worden overgegaan
tot het toedienen van kinine tot voorkoming van malaria. Dit
laatste is bij ons leger reeds zoo ingeburgerd, dat het overbodig
lijkt dezen maatregel hier nogmaals in herinnering te brengen,
maar het is juist gedaan met de bedoeling erop te wijzen, dat dit
1) Reeds bij alle vredesoefeningen dwinge men, desnoods onder
toepassing van strenge straffen de manschappen tot de uitvoering van
deze volstrekt noodzakelijke hygiënische maatregelen. Red.
254
