daarbij streven naar een natuurlijke opstelling, voor zoover veilig
heid dat gedoogt. Het feitelijk onderhouden van de verbinding
(v.n heb ik het oog op de „liaison par le bas") zal dus beoefend
moeten worden. Hiervoor kunnen weer officieren worden gebruikt,
zoodat meer en meer personen een werkzaam aandeel in de oefening
krijgen en hun belangstelling dienovereenkomstig zal stijgen.
Op deze wijze wordt ook werkelijk een oefenschool gevormd
voor infanterie(staf)officieren. Officieren van de cavalerie en de
genie behoeven niet uitgesloten te worden. En zulk een oefen
school is hard noodig.
De verschillende artilleriecommandanten zullen nu ook beter leeren
hunne orders te geven. Tot nu waren zij maar al te veel aan hun
eigen fantasie overgelaten. Worden de verschillende orders voor
het geheel slechts min of meer gemarkeerd, de artillerieautoriteiten
zullen hunne orders volledig en nauwkeurig moeten geven. Men
zal dan zien, dat er op dit terrein nog heel wat te exploiteeren
valt. Over het algemeen zijn de verschillende commandanten er
zich nog zeer weinig van bewust, wat aan hun taak verbonden is.
Zelfs de afdeelingscommandanten, die toch steeds in de gelegenheid
zijn te oefenen, blijken zich nog niet geheel te kunnen voorstellen,
wat zij eigenlijk te doen hebben. Eenige oud-batterijcommandanten
zullen met mij in zeer dankbare herinnering houden, wat wij op dit
gebied bij de S. i. a. t. te Kali Djati van een collega, optredend als
afdeelingscommandant, mochten leeren.
Men vergete niet, dat oefenen op zichzelf onvoldoende is; alleen
door ernstige studie leert men den omvang van zijn taak kennen
en de finesses verzorgen.
Een uiterst moeilijk taak is weggelegd voor den leider, speciaal,
wanneer deze werkelijk een infanterieofficier wordt, die nog weinig
van deze soort oefeningen heeft meegemaakt. Het gebruik van de
Bereden Artillerie staat bij ons nog in de kinderschoenen; deGroote
Manoeuvres in 19ld hebben hiervan weer het overtuigend bewijs
geleverd. Men vergeve mij, indien ik twijfel uitspreek, of er wel
iemand gevonden kan worden, die werkelijk op de door mij voor
gestelde wijze de oefeningen vruchtdragend zou kunnen maken. Zoo
iets eischt een meesterhand, die alleen gevormd wordt door een
uiterst grondige studie van de tactiek der verbonden wapens, met
op den voorgrond stellen van het gebruik der artillerie.
Ik deel intusschen niet het wantrouwen van sommige artilleris
ten, die de leiding der oefeningen niet in handen van een infanterie-
340
