van gezondheid zal moeten kunnen berekenen, op welk tijdstip hij
met zijn transport moet afmarcheeren, zonder langer dan noodig is
de gewonden aan de ongemakken van het transport bloot te stellen
en om tijdig, zoodat er nog tijd over is voor laving en inladen der ge
wonden, aan het station te den Haag aanwezig te zijn, waarbij hij
moet zorgen, de in aanmarsch zijnde troepen niet te ontmoeten, daar
het gezicht der gewonden op dezen een slechten moreelen indruk zou
kunnen maken, waarom hij tegen den tijd, waarop hij, volgens bere
kening, die troepen tegen zou moeten komen, een korten omweg moet
laten maken of, zoolang het voorbij marcheeren duurt, op een zijweg
halt moet laten houden. Om aan hunne opdracht te kunnen vol
doen, hebben beide officieren van gezondheid dus moeten leeren
kaartlezen, moeten op de hoogte zijn van kolonnelengte, afstanden
kunnen berekenen, de marschsnelheid kunnen bepalen, alsmede den
tijd, waarin op verschillende wijzen (per telegraaf of telefoon, door
middel van motor en wielrijders, ruiters of voetgangers) bevelen
kunnen worden overgebracht!"
Wat bedoelt U met uwe aanmerking? Toch niet, dat zulke opgaven
te moeilijk voor de officieren van gezondheid zouden zijn. 't Zijn
maar eenvoudige rekensommetjes, die behoeven te worden opgelost,
en het nut, dat zij er uit kunnen halen, meen ik duidelijk in het
voorbeeld te hebben aangetoond.
Op het oogenblik behandel ik met drie leerlingen (op hun eigen
verzoek) de taktiek en doe ik dit op de wijze, als in het door U
gewraakte voorbeeld is aangegeven, evenwel met eene wijziging, n.l.
dat af en toe een vraag wordt gesteld. In het onderhavige geval:
„Wanneer moet de Commandant sectie verbandplaatsafdeeling van
Delft vertrekken, wanneer de res: officier van gezondheid met zijn
gewonden transport van H. v. H, waar zal hij de tegenliggende
brigade uit den Haag ontmoeten? enz" (U zoudt zeker verbaasd
staan over het groot aantal veronderstellingen, die men men alleen
uit het V.V. voor den militair Geneeskundigen Dienst kan maken).
Bespreken doe ik die veronderstellingen vooraf niet met hen; alleen
wordt in margine aangegeven, waar zij de betrekkelijke data kunnen
vinden b.v. V.V. blz: zooveel of een ander reglement. Enkele za
ken, die ik zelf niet daarin kan vinden, geef ik bovendien op. Ik verze
ker U, dat de uitkomsten bijna zonder uitzondering met elkaar kloppen.
En thans na 4 lessen van een uur 's weeks voelen zij zich reeds
geheel thuis in het V. V. en ook eenigzins in andere betreffende
dienstvoorschriften. Zelfs veroorloofde zich een hunner reeds een
critiek daarop door de vraag, waarom in Hoofdstuk I punt 21 (2)
350
