Een zeer bruikbaar bouwmateriaal. Toen ik in Juni 1915 te Piroe (W. Ceram) aan wal stapte, werd mijn oog getroffen door de wijze, waarop de bewoners aldaar en, zooals me later bleek, ook elders op Ceram hun huizen van wanden voorzien. Naderhand de ons van de Academie bekende handleiding van de „Pionier- en versterkingskunst" van den kapi tein der genie Schmöle nakijkende kon ik echter dit materiaal hierin niet terugvinden. Laat ik echter hopen, dat na lezing van het ondervolgende genoemd materiaal alsnog toegevoegd wordt in dit leerboek aan de lijst van materialen, welke worden aangegeven voor het omwanden van tijdelijke troepenbarakken. Dit materiaal bestaat uit de stevige, bijna houtachtige nerf van het blad der sagopalm, welke nerf 4 a 5 M. lang kan zijn. Bedoeld wordt de nerf van het reeds doode sagoblad, dat pas van den boom wordt gehaald, zoodra het de groene kleur heeft verloren en geheel bruin is geworden. Dit doode sagoblad (c. q. alleen de nerf ervan) wordt aangeduid met den naam „gaba." Tusschen de stijlen van de barak worden nu horizontale balken aangebracht voorzien van gleuven, waar de gaba 2 wordt geplaatst, zooais fig. 1. en II aangeven. Om de gaba 2 goed te laten aansluiten wordt ge bruik gemaakt van houten pennen b. v. te maken van bamboe pe- tong. Verder door uit den hollen kant de zachte vezels een beetje weg te snijden, wordt de aansluiting der gaba 2 nog beter, (fig III). Het verdient aanbeveling de wanden in vakken te verdeelen b.v. wan den van 4 M. hoog in 3 vakken en wanden van 3 M. in 2 vakken, want hoe korter de gaba 2 is des te rechter en wordt daardoor betere on derlinge aansluiting verkregen. Bij meer permanente gebouwen kan men eerst een steenen muurtje opmetselen en daarboven 1 of 2 vakken gaba 2 aanbrengen. Bij barakken van zeer tijdelijken aard kan men voor de horizontale balken men gleuven bamboe petong gebruiken. Maakt men barakken met houten stijlen, dan ook de horizontale balken van rondhout Het vierkant bekappen van deze balken verhoogt echter het nette aanzien der barak. Het mooiste echter is, wanneer men gebruik kan maken voor zoowel stijlen als balken, van geheel vierkant gezaagd hout, waarvan b v. zeer nette officierswoningen te maken zijn. Dit materiaal heeft echter een groot nadeel en wel, dat de mooie, ik zou haast zeggen, antiek bruine kleur, aan de buitenzijde van het huis, die blootgesteld in aan weer en wind, spoedig verschiet en grijswit wordt op den duur. Aan de buitenzijde van het huis zal men dan ook verf moeten aanbrengen of de gaba2 aldaar bestrijken met dunne lichtbruine zweedsche houtteer, die zich na opdrogen voordoet als een mooie laag vernis, waar de mooie buine kleur der gaba-gaba nog door heen schijnt. Op dezelfde wijze als de wanden kunnen ook de plafonds gemaakt worden Hier echter kan de gaba-gaba aan elkaar gesloten op de balken van het plafond worden gespijkerd en behoeven deze balken niet van gleuven te worden voor zien. Het verven der binnenwanden zou ik niet kunnen aanbevelen, 374

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Indisch Militair Tijdschrift | 1917 | | pagina 84