zal zijn. In deze meening ben ik o. a. versterkt door de wijze, waar
op de médecin auxil. au 4e Zouaves Roger Duchamp de Leuemeste
eervol vermeld" werd: „Au coup de main exécuté le 5 Avril 1916,
et bien que son service r.e l'appelat pas en première ligne, s'est
offert pour soigner les blessés dans un poste de secoms de fortune,
et sous un violent bombardement etc." „Die Regelung des Transport
wezens liesz sich erst in der kampffreien Zeit geordnet durchführen."
(Kriegschirurgischer Bericht der Chirurgengruppe 111 des Souv. Mal-
teser Ritterordens). Ook stuk gereden wegen en kapot geschoten
bruggen en duikers zullen dikwijls mede werken, dat de aanvoer
der zwaargewonden niet zoo groot is, als men zou verwachten.
Voor het overige heeft men die aanvoer door de wijze, waarop
men over de aanwezige voertuigen beschikt, voor een groot
deel in de hand. Is de verbinding met de hulpverbandplaatsen verkre
gen en blijken deze niet al te zeer overvuld, dan kan men, nadat
de eerste bezending gewonden op de hoofdverbandplaats is aange
komen, een gedeelte der voertuigen bezigen om die gewonden, wel
ke geen verdere hulp noodig hebben en die welke beter achterwaarts
kunnen worden behandeld, direct af te voeren naar het achterwaarts
gelegen evacuatiestation, of naar het veldhospitaal. Juist de aan
wezigheid van hulpverbandplaatsen zal de mogelijkheid, het aantal
gewonden op de verbandplaatsen op peil te houden, meer mogelijk
maken.
Het aantal marschvaardige gewonden moet door de tegenwoor
dige wijze van oorlogvoeren groot zijn, omdat zelfs in den aanval,
terwijl de eene man na een sprong voorwaarts liggende schiet,
zijn buurman intusschen ook liggende hen beiden ingraaft. Daardoor
komt verwonding van het onderste deel van het lichaam veel minder
voor dan van de bovenste helft. In zijn opstel over „Schusz-
verletzungen" zegt Dr. A. Schönfeld, Vorstand des Zentral-
Röntgeninstituts im Kaiser-Jubileumspitale der Stadt Wien: „Was die
Verteilung der Schüsse überhaupt auf die rechte und linke Körper-
halfte anbelangt, so tritt die linke Seite auffallend in den Vorder-
grund, eine Tatsache, die ja bekannt ist und leicht in der Stellung
des Mannes im Feuergefecht ihre Erklarung findet. Von den 726
Schuszverletzungen betrafen 465 oder 3/5 die linke und 261 oder
2/5 die rechte Korperhalfte. Ferner möchte ich nog schlieszlich
konstatieren, dasz unter allen Verletzen 30 pet an der linken
oberen Extremitat verletzt wurden." Dr. Karl Worzikowsky Ritter
von Kundratitz geeft het aantal handverwondingen als 18,7%
van het geheel aan. Hieruit moge blijken, dat het aantal marsch-
496