verbandplaats heeft dus als doel hoofdzakelijk controle over de van
het slagveld afgevoerde gewonden, slechts in enkele gevallen om
chirurgisch in te grijpen.
Inrichting van de (Hoofd)Verbandpiaais lk zal hier niet in
détails treden, die alleen den medicus aangaan, doch alleen opgeven,
in welke afdeelingen ze is verdeeld en hetgeen ook den niet-me-
dicus kan interesseeren.
A. voor aankomst en sorteering der gewonden.
B. voor vervoer.
Cf voor verband.
q} 0. voor operatie.
jj.t. voor zwaar gekwetsten, die voorloopig verder niet vervoerbaar
zijn.
Zoo geeft ons oud voorschrift betreffende den Militair Genees
kundigen Dienst op voet van oorlog aan, juist als het Nederland-
sche Oorlogsvoorschrift voor den Geneeskundigen Dienst, kort voor
het uitbreken van den tegenwoordigen oorlog door eene commissie
van officieren van gezondheid uit verschillende deelen van het land
bijeengekomen, opgemaakt, vermoedelijk naar Duitsch model Hier
achter (fig. 1) volgt de schets van een hoofdverbandplaats, zooals
die in het Nederlandsche oorlogsvoorschrift is opgenomen:
De afdeeling A (aankomst en sorteering) werd in Nederland bij de
divisie, waarbij ik ingedeeld was, als het weer het maar eenigzins
toeliet, opgericht op een groot grasveld, onder eenige schaduwrijke
boomen. Zelfs in 't laatst van November bij mooi vriezend weer.
Nooit heb ik als chef der verbandplaats een woord van verwon
dering daarover hooren uitspreken, ofschoon de geneeskundige
dienst anders wel het mikpunt was van aanvallen, op het departement
van oorlog gericht. De hoogsten in den lande, hooggeplaatste
militairen en burgers, hoogleeraaren, doktoren verbonden aan het
Roode Kruis, tal van persmannen en last not least de generaal
De MOOIJ kwamen kijken en waren vol lof over de inrichting en
het werk op de hoofdverbandplaats. En voor den Chef der verband-
plaats is een dusdanig ingerichte Afd. A een uitkomst. Hij, die
alom tegenwoordig moet zijn, overziet reeds in de verte, of zijne
tusschenkomst op deze plaats noodzakelijk is, dan wel of hij zich
naar elders kan begeven, waar zijn aanwezendheid mogelijk meer
noodig is. Laat het weer niet toe een dergelijk grasveld te kiezen,
neem dan een pendoppo, ruime loods, galerij, waarin men een
gemakkelijk overzicht heeft. Een tent voor dit doel te nemen acht
500
