vroeger door mij is aangetoond, zal het aantal te opereeren geval
len zeer klein zijn.
In afdeeling E worden gewoonlijk alleen stervenden opgenomen
en zij, die wegens hun toestand nog niet vervoerbaar zijn. Door
de veel verbeterde middelen van vervoer (auto's, motorbooten) is
het aantal der laatstgenoemden zeer verminderd. Hierachter (fig. 2)
geef ik een schema van den M. G. D. bij het Servische leger, zoo
als dit was, toen het leger door de Oostenrijkers uit zijn land werd
gedrongen.
Zooals men ziet, zijn ook bij dit strijdbare volk de hulpverbpl.
niet afgeschaft. Zelfs wordt er in het reglement vermeld: „Voor
schriften over de evacuatie":
„De evacuatie der gewonden van de hulpverbandplaats geschiedt
eerst, nadat de verbandplaats is opgericht en zoodra de wegen
niet meer aan het vijandelijk vuur zijn blootgesteld" Zoo denkt
een volk er over, dat zoo juist in eene serie van oorlogen de
meest mogelijke ervaringen heeft opgedaan.
En ik word met diepen weemoed vervuld bij de gedachte aan
de mogelijkheid, dat velen het slachtoffer kunnen worden, omdat
iemand, zonder oorlogservaring, op zijn kantoorstoel een stelsel
uitvindt, dat geheel in strijd is met de praktijk, geheel in strijd
met de ervaringen door een dapper volk in den oorlog opgedaan,
een volk dat zeker niet wegens gebrek aan moed verbiedt, om
gedurende den strijd de zieken langs den weg onder vuur te ver
voeren, terwijl bij ons in het vervolg die gewonden waarschijnlijk
langs een weg moeten worden verzameld.
De lezer vergeve mij deze kleine afdwaling; waar het hart vol
van is, vloeit de mond van over.
Om tot de hoofdverbandplaats terug te keeren.
Tot dusverre was de afd A. niet onderverdeeld en zoo'n onder
verdeeling is mij in de praktijk ook totaal overbodig gebleken. De
Bats wil echter afd A. weer in drieën verdeelen. Waarvan, vraag
ik? Hoe ingewikkelder men eene zaak maakt, des te meer kans
is er, dat de boel in den war loopt. Als een chef verbpl. het noodig
oordeelt, kan hij immers zelf de onderverdeelingen maken, die hij
noodig acht. Als men alles in de puntjes wil voorschrijven, alles
wil reglementeeren, waarvoor is dan eigenlijk een dirigeerend offi
cier van gezondheid als chef noodig, als ervaring niet meer meetelt,
502