„Kartentechnik und Besteller mussen im Einklange handeln," zegt
de hiervoren geciteerde schrijver. „Die erstere muss die militarischen
Erfordernisse, auf richtige und gründliche Weise, also praktisch
ermittelt, höher stellen, als den technischen Standpunkte; der
letztere muss sich aber auch um die Kartographie kümmern, damit
er verstandige Anforderungen macheer muss mehrerlei Karten
vorurtheilslos kennen lernen, denn alles Urtheil beruht auf Ver-
gleichung."
Onze inheemsche militaire litteratuur telt zoo'n aardig werkje,
dat zich echter helaas maar in eene zeer matige belangstelling mag
verheugen. Daarin nu bedoeld wordt de reeds aangehaalde „Ter-
reinleer" wordt eene logische onderscheiding gemaakt in het ge
wone wegennet
le. rijwegen, dat zijn verharde kunstwegen, die door breedte, vlak
ken aanleg, toestand der bruggen, enz. ten allen tijde geschikt
zijn voor rij- en voertuigen;
2e. karrewegen, zijnde niet verharde kunstwegen, welke evenwel
gebruikt kunnen worden door karren en door voertuigen der
artillerie;
3e. de wegen, welke, zonder verhard te zijn, wel eenigermate kunst
matig aangelegd zijn, maar hetzij door geringe breedte, hetzij
door het ontbreken van noodzakelijke bruggen, dan wel door
den zwakken toestand daarvan, of om andere redenen niet
geschikt zijn voor voertuigen. Daartoe behooren dus de zoo
genaamde rijpaden;
4e. voetpaden, d. w. z. de gemeenschapswegen, welke niet aange
legd, maar door het gebruik ontstaan zijn. Vooral in hoogere
streken en in het droge jaargetijde kunnen deze wegen dikwijls
ook te paard bereden worden.
Wanneer rubriek 1 dezer indeeling, wat aangaat de breedte der
wegen was gesplitst in tweeën, dan was de classificatie voor een
ieder duidelijk geweest. We zouden dan drie soorten van per as
begaanbare wegen hebben.
„Bei den fahrbaren Communicationen sechs Kategorien zo un-
terscheiden, ist zu viel. In der Regel vermag man nur zu beurtheilen,
was gut, schlecht oder mittelmassig ist. Dies entspricht im vorlie-
genden Falie: der Kunststrasse, dem Naturwege und dem dazwi-
schen liegenden „erhaltenen Fahrwege". Man kann auch beim Na
turwege noch erkennen, ob er für Feldgeschutze benutzbar sei
(nicht erhaltener Fahrweg), oder nicht (Karrenweg).
1) Cursiveering aangebracht, v. R.
591
