het huidige groote wereldgebeuren, eenigszins te overijld werd
te werk gegaan en de materie niet eerst van alle zijden grondig
werd bekeken.
„So wie man neuartige Gewehre, ehe man sie für alle Soldaten
einführt, zuerst bei einzelnen Abtheilungen erprobt, so sollte man
auch Kriegskarten, ehe man sie einführt, im Entwurfe einzelner
Blatter, u.z. in verschiedenen Terrain bei grossen und kleinen
Uebungen, bei Kriegsspiel, taktischer Application und Thema er-
proben."
Het is alweer kolonel Bancalari, die het zegt, de kartografisch
aangelegde tacticus. Wanneer hier te lande kaarten van verschillende
terreinen, bewerkt volgens de nieuwe legenda, op langen termijn
praktisch waren beproefd, dan zouden ongetwijfeld zoowel uit den
boezem van de kaartgebruikers als uit dien van de kaartenmakers,
op- en aanmerkingen voortgekomen zijn, die hadden kunnen leiden
tot de samenstelling van ook voor het Leger practische kaarten.
Alleen wanneer zij den toestand geheel objectief weergeven,
behoeven topograaf en kartograaf hun geweten niet te bezwaren',
de uitslag van een gevecht hangt soms slechts van kleinigheden
af (Sa Majesté le Hasard) ue Topografische Dienst mag in
zijne incompetentie niet de oorzaak zijn, dat bijv. eene batterij
veldartillerie in den modder blijft steken, daar waar zij volgens de
kaart de beslissing had kunnen en moeten brengen.
„Mappierung und Karthographie liefere nur een getreues Bild der
Natur und überiasse die Beurtheilung des militarisch Wichtigen und
Unwichtigen dem Benützer 2)".
J. VAN ROON.
Majoor bij den Topografischen Dienst.
1) Frederik de Groote?
2) Streffleur's österreichische militarische Zeitschrift, 1901. Blad III.
598
