i. Ziekendragers moeten het vervoermiddel kunnen trekken, zoo
onverhoopt geen paarden beschikbaar zijn.
m. Het paard moet zoowel voor als achter het vervoermiddel in
gespannen kunnen worden.
n. Gewonden of zieken moeten tamelijk snel afgevoerd kunnen
worden.
De in Indië gebruikelijke transportmiddelen voor gewonden vol
doen niet aan bovengenoemde eischen:
le. de „raderbaar de Mooij" is alleen op gebaande vlakke wegen
te gebruiken.
2e. de tandoe Gwijnfé eischt 2 flinke dragers, de gewonde ligt in
een zeer ongemakkelijke houding, het verbedden van den ge
wonde is niet te ontgaan (gewicht van de tandoe met bam
boe 14 KG).
3e. Het stalen veldbed-draagbaar eischt twee dragers van groote
lichaamskracht (gewicht met draagbamboe 1414 K.G).
4e. Het brancardveldbed is te zwaar om door 2 man gedragen te
worden (gewicht 27.7 KG); is daarom uitsluitend bestemd voor
het transport in spoorwagens.
Als eenvoudige bedden kunnen le. 3e. en 4e. voldoen, als ver
voermiddelen echter niet. No. 2e. voldoet nóch als bed nóch als
vervoermiddel.
Het denkbeeld om een nieuw vervoermiddel saam te stellen kwam
bij mij op door het zien van een foto in een der geïllustreerde
bladen met het eenvoudige onderschift „een nieuw vervoermiddel
in den wereldoorlog." Deze foto (die slechts een zeer oppervlakkigen
indruk gaf, echter voldoende om in te zien, dat het vervoermiddel zóó
in ons bergterrein niet kon gebruikt worden) herinnerde mij aan het
geen von Esmarch in zijn bekend werkje „Eerste hulp bij plotselinge
ongelukken" (vertaald door A. A. J. Quanjer) mededeelde:
„Heeft men op het land geen wagen, maar wel een paard, os of
„ander trekdier en kan men een paar jonge boomen krijgen, dan is
„het mogelijk een vervoermiddel te maken, waarmede een gewonde
„in elk jaargetijde en op de slechtste wegen op zachte wijze over
„groote afstanden vervoerd kan worden. Men laat de vooreinden
„der boomstammen, elk door een koe dragen en trekken, terwijl
„de andere einden langs den grond slepen. Op deze stammen plaatst
„men een ledikant met beddegoed en men heeft een uitmuntend
„vervoermiddel over ellendige rotswegen. Heeft men twee trekpaar-
637
