óók de taal zijn invloed heeft doen gelden, alle welke feiten mede
oorzaken zijn geweest, dat het leger niet één met het volk is, maar,
tot groote schade voor zich zelf, er zoo ver buiten staat.
De eerste schrede is gezet op den weg, welke leidt naar het
goede doel. Moge die, roet aller, van harte steunende medewerking
weldra gevolgd worden door ruime stappen in diezelfde richting,
zoodat binnen afzienbaren tijd niet alléén de taai, maar ook begin
selen geest en inhoud van alle onze legervoorschriften zijn onver-
valscht Nederlandsch, als voortbrengselen van Nederlandsch brein.
De spelling van de Vries en te Winkel is de officiëele spelling
Vooraf merk ik op, dat het hier niet gaat om de spelling, maar om
de taal, en ook, dat de in de beroemde woordenlijst voorkomende
woorden daarom nog niet zijn Nederlandsche woorden. Maar als
de schrijver taal en spelling wil vereenzelvigen, dan nog zou ik
willen opmerken: de levende taal laat zich niet dwingen door voor
schriften, ook al zijn die afkomstig van deDE VRIES en TE
Winkel Bovendien, schrijver is toch geen vreemdeling in het taal
kundig Jerusalem, en dies onwetend gebleven van die groote, steeds
wassende beweging, welke bewijst hoeveel er reeds lang dood is
in die door voorschriften in het leven geroepen en nog „officieel
in het leven gehouden taal (spelling)?
Door te beweren, dat er tal van woorden zouden zijn, welke niet
in het Nederlandsch vertaald, begrippen, welke daarin niet weer
gegeven kunnen worden, doet de schrijver onze taal onrecht.
Die door velen met hem geuite bewering moet meestal dierst doen
om onverschilligheid en gemakzucht goed te praten Want als men
zich er toe zet, dan blijkt hoeveel vreemde woorden en uitdruk
kingen niet alleen door zuiver Nederlandsche, met volkomen gelijke
beteekenis, kunnen vervangen worden, maar hoe vaak voor een
zelfde vreemd woord zelfs verscheidene Nederlandsche in de plaats
gesteld kunnen worden, waarvan elk met een fijn verschil in
beteekenis aan een zin een veel juistere gedachte kan geven, dan
het „oorspronkelijke" woord. 1) Een bewijs voor de overigens reeds
erkende rijkdom van onze taal.
uitgesproken en met bewijzen gestaafd feit. Niet tegengesproken, maar
beaamd, eenmaal zelfs aanbevolen.
(1) Een enkel voorbeeld. Advies kan beteekenen: raad, inzicht, mee
ning, oordeel, soms overweging. Men zal moeten toegeven, dat elk
dezer woorden een eigen beteekenis heeft en, daarnaar gebruikt, aan
de zin een meer juiste beteekenis kan geven dan het vroeger schering
en inslag gebruikte advies. Maar nu ziet men in ambtelijke stukken
te pas en te onpas uitsluitend „raad." Men heeft eenmaal in een stuk
van hoogerhand dat woord gezien en nu volgt men echt ambte-
naarlijke opvatting maar na. Omdat de „baas" het blijkbaar zoo wil.
In dit verband tevens iets over de door den schrijver zoo gevreesde
verwarring. Zal de zin, waarin een woord met méér dan één beteekenis
gebezigd wordt, niet uitmaken welke bedoeld wordt? En zou het ge-
bruik van vreemde woorden dat ondervangen? Ik verwijs b.v-maar weer
eens naar advies of ook naar de in onderlinge beteekenis nog meer ver
schillende gevallen, waarin men rapport, rapporteeren, praktijk, practised,
positie e.a. bezigt.
786
