Maar, en nu kan ik tevens het derde standpunt van den schrijver
erbij betrekken, al zouden er woorden zijn, welke moeilijk te ver
vangen schijnen, dan laat onze taal best toe die kort en kernachtig
te omschrijven. En in het uiterste geval, wel, dan maken we een
woord of geven aan een reeds bestaand een uitgebreider beteekenis,
en over een jaar weten we niet beter of zoo'n woord heeft altijd
bestaan heeft altijd die beteekenis gehad. Speelt het buitenland ook
bij ons leentje-buur? Waarom moeten wij ons dan ook in deze
afhankelijk maken en schitteren met geestelijke onmacht en armoede?
En een ieder, die liefde voor zijn taal heeft en daardoor voor
ontwikkeling van taalgevoel steeds méér vatbaar wordt, zal liefde
maakt vindingrijk met het zoeken naar een in beteekenis met
een vreemd woord gelijkwaardig Nederlandsch niet zooveel kost
baren tijd verspillen. En de met zijn liefde gepaard gaande achting
voor zijn taal zal zoo iemand wel den weg wijzen om de „malle
gevallen" te vermijden. Maar hoevéél wordt er niet „mal" genoemd,
wat hoogstens ongewoon is?
Met het noemen van enkele „malle gevallen" gaat de schrijver
plots over in een wijze van „betoogen", welke me deed vragen of
hij voor 't verdere gedeelte wel zelf wenschte als in vollen ernst
beschouwd te worden. Daargelaten nu de voor schrijver minder
aangename omstandigheid, dat zijn voorbeelden al héél ongelukkig
gekozen moeten heeten, 1) de wijze waarop en de bedoeling
(1) Wat te bewijzen is Taalkundig onjuist noemt de schrijver de
uitdrukkingde commandant van het leger en hoofd van enz., en wil
schrijven: het hoofd, maar voelt blijkbaar niet, dat hij daardoor
juist met de taalregels in strijd komt. Door de toevoeging van dat
lidwoord toch zou er sprake zijn van twee verschillende personen.
Schrijver verandere het voegwoord en maar in een komma of in
tevens en de onjuistheid van zijn opmerking zal hem duidelijk worden.
Schrijver vraagt waarom men Gouverneur-Generaal niet vertaalt
door Algemeen Regeerder. Wel, eenvoudig omdat die vertaling fout
zou wezen. Wijl noch gouverner regeeren beteekent, noch (daarom) de
Gouverneur-Generaal regeert: hij bestuurt. Maar wat zou de schrijver
zeggen van het vaak gebezigde, echt Nederlandsche en in beteekenis
zoo juiste Landvoogd
Vindt schrijver hopman en Agemeene Staf nu heusch zoo mal? Hij
zegge dan nooit meer overste en altijd Generale Rekenkamer.
Lest best. Permanente Militaire Spoorwegcommissie Hier wreekt
het kwaad van het gebruik van vreemde woorden zich zelf. In 't al
gemeen denkt men bij commissie aan een meestal voor een bepaald
geval tijdelijk ingesteld lichaam. Maar men bedoelde iets van meer
blijvenden aard, zocht en vond (natuurlijk in den vreemde!)permanent,
plaatste dat ervoor en verkreeg zoo een samenstelling, met zich zelf
in tegenspraak, dus: onzin. En is nu de Reglementen-Commissie
tijdelijk, wijl die niet permanent is? En dan, permanent te vertalen
met „duurzaam", foei! In blik verpakt of.van gewapend beton?
Neen, de voorstanders van het gebruik van Nederlandsche woorden
willen niet het onmogelijke, wenschen dien onzin niet, hun zoovaak
bij gebrek aan deugdelijke weerleggingsgronden, verweten. Zij willen
alleen het mogelijke. En er zal héél veel mogelijk blijken, waartoe
slechts één ding noodig isachting voor eigen taal, óók bij de
tegenstanders.
787
