Sets ouer het treinuraagstuk en de
nerpleging.
Ieder, die, voor zooveel thans mogelijk is, studie gemaakt heeft
van de moeilijkheden verbonden aan den bewegingsoorlog van de
millioenenlegers in den thans woedenden oorlog, is het opgevallen,
dat de voor den bewegingsoorlog zoo goed uitgeruste Europeesche
legers zich buitengewone inspanning hebben moeten getroosten om
de verpleging, munitieaanvulling en afvoer van zieken en gewonden,
aanvoer van verbandmiddelen, te doen geschieden, zooals dit in
vredestijd gereglementeerd en met zorg voorbereid was. Toch ziet
men, dat allerwege wijzigingen in de treinen zijn aangebracht en
dat de treinformatiën zich hebben aangepast aan de streken, waarin
wordt geageerd, en dat elke uniformiteit daaruit is verdwenen. Zoo
wel voor het Fransche leger, reeds tijdens den terugtocht tot de
Marne, als voor het Duitsche leger tijdens den opmarsch door België,
trof ik voorbeelden aan, dat zelfs de voorste troepen hun dagelijksche
behoeften rechtstreeks uit de spoortreinen fourageerden, zoodat feite
lijk de algemeene trein gesupprimeerd werd. Dit is mogelijk bij een
uitgebreid spoorwegnet en een uitstekende voorafgaande organisatie,
doch waar ons leger zich dagmarschen ver van den spoorweg zal
moeten bewegen en zelfs onze strategische spoorwegstations niet
berekend zijn op de meest matige militaire eischen (men denke aan
de verwarring bij het spoorwegvervoer te Cheribon na afloop van
de legermanoeuvres), zullen wij bij onze voorbereidingen voor de
verpleging gedurende den bewegingsoorlog van het veldleger slechts
een ondergeschikte plaats mogen toekennen aan de hulp te verwach
ten van de spoorwegen.
Doch degene, die evenals ik de legermanoeuvres van de drie laatste
jaren heeft medegemaakt, daarenboven eenige ondervinding heeft
opgedaan bij den bewegingsoorlog tegen den inlandschen vijand
bij verschillende groote expedities, zal met mij eens zijn, dat, wanneer
wij den oorlog zullen voeren, zooals wij ons dit hebben voorgenomen,
zooals wij al enkele jaren bij manoeuvres en oefeningen op de kaart
914
