voor het geval de uitgetrokken versche artikelen niet vooradig zijn,
overbodig.
Alle aan de troepen te verstrekken levensmiddelen moeten trou
wens voor rekening van den Lande komen, zonder nadere verre
kening in geld, zooals het huidige tarief aangeeft, terwijl een gelijk
ration, als voor de mindere militairen vastgesteld, van Landswege
dient te worden verstrekt aan de officieren, onderluitenants enz.
Een omrekening van het verbruikte in de geldswaarde is in lijd
van oorlog veel te omslachtig. Wil men den militair geldelijk tege
moet komen, zooals nagenoeg overal voor diensten te velde ge
schiedt, dan geve men hem een zgn. veldtoelage, doch legge die afzon
derlijk vast.
Op dagen, dat verstrekking van een ruimere voeding mogelijk is,
komt tarief 20 aan de orde, desnoods met een nog uitgebreider
rantsoen.
Bij de vereenvoudiging in de verpleging teweeggebracht door de
invoering van het nasi-goreng-ration denk ik allereerst aan het
brandhout en de versche groenten, waarvan de geregelde verstrek
kingen heel wat last zullen veroorzaken. Brandhout is een volumi
neus en moeilijk vervoerbaar artikel. Bij manoeuvres wordt het van
te voren besteld en netjes opgestapeld in de buurt van het te betrekken
bivak, doch in oorlogstijd kan daarvan in den regel geen sprake zijn.
Dadelijke levering is dus een vereischte en niet overal zijn groote
hoeveelheden goed droog hout te krijgen.
Met de groenten is het al niet beter gesteld. Op de passers, die
van de groote plaatsen uitgezonderd, treft men het benoodigde
meestal niet in de gewenschte hoeveelheden aan. Bij manoeuvres
is het gewoonte de te verstrekken groenten bij den een of anderen
leverancier, die dergelijke leveringen meer aan de hand heeft gehad,
te bestellen doch, niettegenstaande een zorguldige verpakking in
mandjes enz., laat de groentenverstrekking vaak te wenschen over,
wegens het half bedorven aankomen van enkele soorten. In tijd
van oorlog valt n. h. v. op het vooraf in bestelling geven en een
geregelde toezending per spoor of auto niet te rekenen. Laten we
vooral niet vergeten, dat we op Java in hoofdzaak enkel spoor
aantreffen en dat het treinvervoer voor een groot deel afhankelijk
is van Inlandsch personeel, dat spoedig de kluts kwijt raakt. Over
die enkele lijn zal in tijd van oorlog reeds zooveel moeten worden
vervoerd, dat van een dagelijksche voorziening per spoor geen te
groote voorstelling moet worden gemaakt. Ik vrees ten minste, dat
men in vele gevallen bedrogen zal uitkomen.
76
