nemen we ook waar een onafgebroken streven om de snelheid en
werkingssfeer der schepen zoo groot mogeiijk te maken. Door de
invoering van kanonnen van groot kaliber en door de zware pant
sering moest men noodwendig geraken tot vergrooting van de
waterverplaatsing. Voor machines en ketels en voor bewaoening
en pantsering wordt ongeveer steeds de helft van de totale water
verplaatsing gebruikt.
Volgens Nauticus werd bij het Fransche schip Barfleur, van
stapel in 1892, 11.4% van de totale waterverplaatsing gebruikt voor
machines en ketels en 40.5% voor bewapening en pantsering. Toen
het Engelsche schip Lord Nelson in 1906 van stapel liep, werd
9.9 /D van de totale waterverplaatsing gebruikt voor machines en ketels
en 44% voor bewapening en pantsering.
We zien dus ene aanmerkelijk stijging van het aandeel van of- en
defensieve kracht en eene vermindering van dat van de machines,
enz. Tevens nemen we waar, dat de snelheid der schepen vermeerdert,
hetgeen dus wijst op grooten vooruitgang der techniek, speciaal voor
wat betreft de machinerieën.
Ten einde de werkingssfeer uit te breiden, is bij de moderne
oologsschepen de steenkool als brandstof geheel of gedeeltelijk ver
drongen door de olie. Hieraan zijn natuurlijk zoowel voor- als nadeelen
verbonden. Als voordeelen gelden, dat in de eerste plaats de petroleum-
producten een ongeveer 1 maal grootere verbrandingswarmte
ontwikkelen dan steenkolen. Bij hetzelfde gewicht, voor brandstof
beschikbaar, wordt de werkingssfeer van het schip dus grooter. Als
direct gevolg behoeft het schip dus minder dikwijls brandstof te
laden, waardoor een ongewenscht oponthoud vermeden kan wor
den.
Het kolentremmen is vervallen, eene groote besparing aan perso
neel wordt verkregen; volgens de mededeeling van de Staatscommissie
van 1912 kan het stokers- en tremmerspersoneel teruggebracht worden
tot minder dan 1/3, hetgeen natuurlijk leidt tot besparing van logies-
ruimte (die dan voor eene andere bestemming beschikbaar komt)
en bezuiniging. Bovendien blijven er door het vollediger verbranden
minder verbrandingsproducten over.
Ook zal het laden van vloeibare brandstof gemakkelijker en sneller
gaan dan het kolenladen, ook in open zee, hetgeen als een voorname
factor beschouwd mag worden, gezien de groote moeilijkheden, die
zich steeds voordoen bij het kolenladen in open -ee uit de kolenbooten.
Als nadeelen kunnen genoemd worden de hoogere prijs en het
verlies aan bescherming, door de kolen verkregen, wegens het ver-
111
