bezit, gemakkelijk in twee maanden voldoende tot vliegtuig
bestuurder kan worden afgericht, is het te verwachten, dat, bij
indienstneming van eenige ervaren instructeurs, een constructeur,
eenige werkmeesters, het gebruik maken van de ervaring der
groote technische inrichtingen alhier (Marinewerf, werkplaatsen
S. S. enz.), het voorloopig aanschaffen van het noodige oplei-
dingsmateriëel en vooral het plaatsen van een krachtig orga
nisator aan het hoofd, binnen niet te langen tijd beschikt kan
worden over een aanzienlijke luchtmacht, waarbij de aan
vulling van personeel en materieel in oorlogstijd afdoende
verzekerd is.
Hoewel deze uitweiding schijnbaar geen verband houdt met
het eigenlijke vraagstuk, hier behandeld, is zij hier toch op haar
plaats, daar een eerste voorwaarde voor het goed functioneeren
eener luchtmacht is, de verzekerde aanvulling van de groote te
verwachten verbeen. Daar, waar geen kostbare of aan bederf
onderhevige matrialen in vliegtuig-en motorconstructie gebruikt
worden en waar bovendien de daarin verwerkte hoeveelheden
gering zijn, zoodat oplegging van een voldoende vooraad goed
mogelijk is, komt het alleen neer op een volledige voorberei
ding en organisatie van de noodige hulpmiddelen (mallen, speciale
werktuigen enz.) en werkkrachten, om desgewenscht binnen
korten tijd de productie aanmerkelijk op te voeren.
De onkosten aan een luchtvaartorganisatie zijn in verhouding
tot de enorme waarde, daaraan verbonden, zoowel voor ver
kenning als voor het beletten van de vijandelijke verkenning,
niet zoo hoog, als het groote publiek over het algemeen denkt,
daarbij natuurlijk in de eerste plaats een goede economische
en technische leiding op den voorgrond stellende. De handels-
prijs van een groot modern verkenningsvliegtuig is op het
oogenblijk in Amerika ongeveer 25000 tot 30000 gulden. Rekening
houdende met de oorlogsomstandigheden, de groote vraag
naar materieel, de zeer hooge algemeene onkosten in verband
met den betrekkelijk kleinen omzet per fabriek, het nemen van
hooge winsten en vooral de ontzettende duurte van arbeids
krachten in Amerika (in Amerika bepaalt de arbeidstijd practisch
de prijs der artikelen), behoeft het geen betoog, dat, wanneer h. t 1.
eenmaal besloten wordt tot het fabriceeren van een zeker model,
356
