te besparen voor het houden van manoeuvres op grooter schaal
in 1918.
De bijzondere oefeningen der genietroepen hadden op uitge
breide schaal plaats en hadden ten doel de beoefening van den
aanleg van eene versterkte stelling en den aanval en verdediging
daarvan, benevens het uitvoeren van vernielingen doormijnen.
Eveneens werden proeven gehouden met stikgassen en gas
maskers.
Door afdeelingen van de infanterieschool te Chiba werden
schietoefeningen tegen vliegtuigen gehouden.
Evenals andere jaren werden ook thans menigvuldige marsch-
oefeningen gehouden gedurende het koude en het warme
jaargetijde. Zoodra in het binnenland en vooral in de berg
streken de sneeuw een ernstige hinderpaal gaat vormen voor
het gewone verkeer, scheppen de commandanten er een vermaak
in hunne troepen aan extra vermoeienissen en ontberingen bloot
te stellen door marschoefeningen te gaan houden in het moeilijk
toegankelijke bergland. Op dezelfde wijze werkt het invallen
van het warme seizoen aanstekelijk en worden door de troepen
vermoeiende marsch- en gevechtsoefeningen gehouden, met het
gevolg, dat jaarlijks een niet onaanzienlijk aantal gevallen van
zonnesteek voorkomt en dat de marschen door hooge sneeuw
in het bergland menigmaal ongelukken tengevolge hadden
c. Onderwijs.
Bij de 4de divisie te Osaka woonden bij wijze van proef
gedurende de zomervacanties der scholen onderwijzers een
cursus bij om onderricht te ontvangen in militaire zaken. Het
aantal bedraagt 441 onderwijzers der lagere en 39 der middel
bare scholen, te verdeelen over 3 zomercursussen. Zij worden
in de kazerne ondergebracht en zooveel mogelijk behandeld
als soldaten. Het onderricht bestaat uit exercitiën, gymnastiek
en geweer schieten, terwijl zij ook oefeningen der verschillende
wapensoorten bijwonen en het noodie theoretische onderricht
ontvangen.
d. Wapening en techniek.
Het uitvoerverbod van ijzer en staal, door de Vereenigde Sta
ten van Noord-Amerika in Juli uitgevaardigd, heeft bewezen, dat
437
I. T. M. 28 1918.
