voordeel zij vermeld, dat dan tevens over althans eenig militair
personeel wordt beschikt voor toezicht bij den B. T.
Want, hoewel de troep bij ontstentenis van keukenwagens
of draagbaar kookgereedschap met bijbehoorend personeel niet
geheel hulpeloos is ieder man is toch in staat voor zich
zelf te koken en bezit daartoe de middelen aangenaam is
het zeer zeker niet na een vermoeienden manoeuvredag en het
verrichten van de onvermijdelijke bivakwerkzaamheden (bij de
bereden troepen bovendien nog het verzorgen der paarden)
zelf zijn potje te moeten bereiden.
Degenen, die de brigade-oefeningen en groote manoeuvres in
1911 mede maakten, zullen zich maar al te goed herinneren,
hoe vaak de manschappen niet, door vermoeidheid overmand,
zich zonder koken of eten te ruste legden. Zelf koken moei
de man kunnen, maar het blijve een noodmiddel.
De keukenwagens c.q. het draagbaar kookgereedschap banne
men dus in geen geval uit den B. T.
De capaciteit van den keukenwagen wordt bovendien in het
algemeen onderschat: bij de Legermanoeuvres in 1916 werd
bij de 4e Brigade zonder eenig bezwaar voor 130 man gekookt
met één keukenwagen. De hierbij gevolgde bereidingswijze
werd in de 2e Mil. Afd. eveneens beproefdbij het 111e Bataljon
bleek reeds een andere methode bekend te zijn en ook te worden
toegepast, waarbij met een enkelen keukenwagen werd voorzien
in de culinaire behoeften van 200 man.
De filterwagens (bij de draagpaarden-treinen vervangen door
paarden met theeblikken) wenscht Schrijver eveneens uit den
T T. te elimineeren: dus geen bijvullen van veldflesschen vóór de
aankomst in het kwartier. De geachte Schrijver stapt hier wel zeer
luchtig overheen. Mag ik even in de herinnering terugroepen het
moment, waarop de manschappen der 3e Brigade op den snikheeten
laatsten dag der jongste manoeuvres ten Z. van Cheribon met op
rechte dankbaarheid de theekarren van hunnen inhoud ontlastten?
Met 20 of 40 man op excursie zijnde behoeft men met de
verpleging zooveel omslag niet te maken, vooral met uitgezochte
manschappen (Marechaussee) kan met zeer eenvoudige maat
regelen worden volstaan. Bij groote verbanden zou zulks echter
al spoedig leiden tot eene débacle.
506
